چکیده:
مالکیت فکری به واسطه حصول آن از تفکر و خلاقیت انسان، در عصر جدید اهمیت فوق العادهای پیدا کرده است. اهمیت اینگونه آثار و محصولات در ساختار فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جامعه امروز بشری به گونهای است که یکی از مهمترین بازوان تشکیل دهنده سازمان تجارت جهانی به عنوان یک معاهده، به امر دارایی فکری در جنبههای تجاری و فراملی این داراییها اختصاص یافته است. در این پژوهش به دلیل ضرورت بررسی وضعیت داراییهای فکری در مسابقات معماری و شهرسازی در ایران، با انتخاب 20 نفر از شرکتکنندگان در این مسابقات و استفاده از دادههای کیفی و کمی، با روش توصیفی- تحلیلی، به ارزیابی حقوق مالکیت فکری شرکتکنندگان در این مسابقات پرداخته شده است. تحلیل دادهها در بخش مطالعات کمی، به کمک نرم افزار SPSS و برای سنجش روایی و پایایی پرسشنامه از آلفا کرونباخ استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که در زمینه اجرای حقوق مالکیت فکری در این مسابقات، اغماض چشمگیری صورت گرفته است. در نتیجه برای رفع این معضل باید در اجرای قوانین و مقررات موجود و تدوین قوانین جدید، از سوی سازمان مدیریت و برنامه-ریزی کشور و متولیان اجرایی در مسابقات مذکور، اقدامات مثمرثمری صورت گیرد. در این راستا با توجه به وضعیت موجود، پیشنهاداتی ارائه میگردد که امید است در جهت تحقق حقوق مالکیت فکری شرکتکنندگان در مسابقات معماری و شهرسازی در ایران، مفید واقع شود.
خلاصه ماشینی:
در این پژوهش براساس راهنمای برگزاری مسابقات معماری و شهرسازی در ایران یا نشریه شماره 240 سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور، به بررسی وضعیت فعلی روند برگزاری مسابقات مذکور و حقوق مالکیت فکری شرکتکنندگان در این مسابقات میپردازیم.
نتایج پرسشنامه شرکت کنندگان در مسابقات معماری و شهرسازی در ایران {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} تجزیه و تحلیل یافتهها در این پژوهش، تجزیه و تحلیل یافتههای کمی، در نرم افزار SPSS و برای سنجش روایی و پایایی پرسشنامهها از روش آلفا کرونباخ استفاده شده است.
نتیجه حمایت از حقوق مالکیت فکری از نظر نگارندگان طبق نظر شرکتکنندگان در مسابقات معماری و شهرسازی در ایران، یکی دیگر از چالشهای اساسی آنان در این مسابقات، قوانین و مقررات مسابقه است و آنان خواستار تدوین قوانین جدید هستند.
نمودار 6، به صورت مقایسهای، وضعیت اجرای حقوق مالکیت فکری، میزان پایبندی مجری طرح به طرح پذیرفته شده در مسابقه، تأثیر نشریه 240 و میزان حمایت از عدم فروش و واگذاری طرحهای شرکتکنندگان را در مسابقات معماری و شهرسازی در ایران؛ از نظر 20 نفر شرکتکننده در این پژوهش نشانمیدهد.
نمودار 6- نمودار مقایسه ای وضعیت اجرای حقوق مالکیت فکری، میزان پایبندی مجری طرح به طرح پذیرفته شده در مسابقه، تأثیر نشریه 240 و میزان حمایت از عدم فروش و واگذاری طرحها (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجهگیری نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد هر اثر معماری از دل سه مقوله مهم هنر، علم و صنعت خلق میشود و ارتباط تنگاتنگی با این بسترها دارد و از طرفی بخش عظیمی از حقوق مالکیت فکری در ارتباط با خالقان ایدههای جدید در این سه زمینه، شکل گرفته و رشد کرده است.