چکیده:
شکل گیری دولت پهلوی در ایران و سیاست توسعه طلبی ژئوپلیتیکی آنان در منطقه خاورمیانه موجب روابط گسترده آنها بادولت های منطقه شده بود. لذا رفتارهای خارجی کشور و بویژه عملکرد وزارت خارجه در مناسبات سیاسی ایران با دولتخاورمیانه بین سالهای )1320 -1356ش( نیز نشانگر این موضوع در آن دوران، در منطقه و محیط بینل الملل بوده است. لذاسوال مهمی که پژوهش حاضر در پی پاسخ بدان میباشد این است که چه عاملی منجر به توسعه روابط خارجی ایران درمقطع 1320-1356 گردید؟ که در پاسخ به این سوال فرضیه بدین صورت مطرح گردید که آگاهی از اهمیت موقعیتژئوپلیتیک ایران در منطقه و نظم بین الملل سبب شد در این دوره دوایری جداگانه ای در امور منطقهای خاورمیانه شکل گیرد وبر این اساس، دولت ایران جهت ارتباط با دول خاورمیانه، به توسعه تشکیلات وزارت خارجه و گسترش روابط خارجی رویآورد. در این راستا، روش پژوهش حاضر تفسیری و از نوع کیفی بوده است و روش گردآوری دادهها نیز با تکیه بر اسناد،نسخ خطی و منابع کتابخانه ای بوده است
Introduction: The formation of the Pahlavi government in Iran and their geopolitical expansionist policy in the Middle East had led to their extensive relations with the governments of the region. Accordingly, the Iranian government, in order to establish relations with the Middle East states, turned to the expansion of the Foreign Ministry and the expansion of foreign relations. Methodology: In this regard, the present study has been collected by descriptive-analytical method and relying on documents, manuscripts and library resources.Result and discussion: The findings of the study indicate that the Ministry of Foreign Affairs was fully aware of the importance of Iran's geopolitical position in the region and international order during the period. During this period, separate circles were formed in the affairs of the Middle East.Conclusion: the analysis of the performance of the Ministry of Foreign Affairs in Iran's political relations with the Middle East government between the years (1356-1320 AD), which shows the geopolitical situation and position of Iran at that time in the region and the international environment, can be helpful for historians and geopoliticians.
خلاصه ماشینی:
لذا سوال مهمي که پژوهش حاضر در پي پاسخ بدان ميباشد اين است که چه عاملي منجر به توسعه روابط خارجي ايران در مقطع ١٣٢٠-١٣٥٦ گرديد؟ که در پاسخ به اين سوال فرضيه بدين صورت مطرح گرديد که آگاهي از اهميت موقعيت ژئوپليتيک ايران در منطقه و نظم بين الملل سبب شد در اين دوره دوايري جداگانه اي در امور منطقه اي خاورميانه شکل گيرد و بر اين اساس ، دولت ايران جهت ارتباط با دول خاورميانه ، به توسعه تشکيلات وزارت خارجه و گسترش روابط خارجي روي آورد.
بر اين اساس ، پژوهش حاضر درصدد است به اين سوال مهم پاسخ دهد که چه عاملي منجر به توسعه تشکيلات وزارت خارجه در مقطع ١٣٢٠-١٣٥٦ گرديد؟ که در پاسخ به اين سوال فرضيه بدين صورت مطرح گرديد که وزارت خارجه در اين دوره به اهميت موقعيت ژئوپليتيک ايران در منطقه و نظم بين الملل آگاهي کامل يافته بود لذا در اين دوره دوايري جداگانه اي در امور منطقه اي خاورميانه شکل گرفت و بر اين اساس ، دولت ايران جهت ارتباط با دول خاورميانه ، به توسعه تشکيلات وزارت خارجه و گسترش روابط خارجي روي آورد.
شاه افزايش رژيم هاي انقلابي در خاورميانه را با نگراني دنبال مي کرد؛ زيرا اين امر نفوذ ش وروي در کشورهاي خاورميانه را افزايش مي داد و از طرف ديگر نوعي دشمني با حکومت هاي سلطنتي بود(٢٠٠٠,٣٩٨ ,Azqandi) به طور کلي اين انقلاب شرايط جديدي در سياست خارجي ايران نسبت به شوروي به وجود آورد که مذاکراتي براي عقد قرارداد پيمان عدم تجاوز انجام گرديد و باعث گرايش ايران به سوي اسرائيل شد.