چکیده:
کلید فهم اثرات سرمایه اجتماعی بر توانمندسازی اقتصادی این است که اشکال مختلف سرمایه قابلیت تبدیل به یکدیگر را دارند. توانمندسازی اقتصادی روستاییان در منطقه مرزی بخش خاو و میرآباد شهرستان مریوان علاوه بر اینکه همه ضرورتهای توانمندسازی اقتصادی روستاییان در سایر نقاط کشور را دارد از دو ضرورت بسیار مهم دیگر نیز برخوردار میباشد که عبارتند از ماندگاری روستاییان در روستا و جلوگیری از خالی شدن نوار مرزی که این ضرورت علاوه بر جنبه اجتماعی از جنبه امنیتی نیز حائز اهمیت است. ضرورت دوم مربوط به عدم سوق یافتن جوانان روستایی به سمت کولبری است. سوالات اصلی پژوهش عبارتند از 1) میزان توانمندی اقتصادی روستاییان و سرمایه اجتماعی آنها در چه سطحی میباشد؟ 2) سرمایه اجتماعی و مولفههای آن چه رابطهای با توانمندی اقتصادی روستاییان دارد؟. مبانی نظری پژوهش متمرکز بر اندیشه بوردیو در زمینه تبدیل اشکال سرمایه به یکدیگر است. روش پژوهش پیمایش با ابزار پرسشنامه محقق ساخته میباشد. جامعه آماری مورد مطالعه روستاییان مناطق روستایی بخش خاو و میرآباد شهرستان مریوان است که با استفاده از نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای تعداد 483 نمونه انتخاب شد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که سرمایه اجتماعی روستاییان در سطح متوسط به بالا و توانمندی اقتصادی آنها در سطح پایینی قرار دارد. رابطه سرمایه اجتماعی با توانمندی اقتصادی معنادار و معکوس میباشد. شاخصهای سرمایه اجتماعی برون گروهی روستاییان در سطح متوسط است و رابطه غیرمعنادار و مثبتی با توانمندی اقتصادی دارد در حالی که شاخصهای سرمایه اجتماعی درون گروهی قوی و رابطه معنادار و معکوسی با توانمندی اقتصادی دارد. بازتولید شدن توانمندیهای پیشین و سنتی در میان روستاییان که به دلیل غلبه سرمایه اجتماعی درون گروهی بر برون گروهی میباشد سبب شده که سطح مهارت و توانمندیهای جدید در میان روستاییان در سطح پایینی باشد.
خلاصه ماشینی:
توانمندسازي اقتصادي روستاييان در منطقه مرزي بخش خاو و ميرآباد شهرستان مريوان علاوه بر اينکه همه ضرورت هاي توانمندسازي اقتصادي روستاييان در ساير نقاط کشور را دارد از دو ضرورت بسيار مهم ديگر نيز برخوردار ميباشد که عبارتند از ماندگاري روستاييان در روستا و جلوگيري از خالي شدن نوار مرزي که اين ضرورت علاوه بر جنبه اجتماعي از جنبه امنيتي نيز حائز اهميت است .
نتايج بيشتر اين پژوهش ها نشان ميدهد که ميزان توانمندي اقتصادي شهروندان و بالاخص زنان روستايي در سطح پاييني قرار دارد و عاملي که ميتواند اين توانمندي را تحت تأثير قرار دهد سرمايه اجتماعي و مولفه هاي آن مانند اعتماد و مشارکت است (نادري مهديي و وحدت مودب ، ١٣٩٧: ١٧٥؛ حيدري ساربان و همکاران ، ١٣٩٥: ٢٧؛ خاکپور، ١٣٩٤: ٦٩؛ عنابستاني و همکاران ، ١٣٩٢: ٧٣؛ اعظمي و خياطي، ١٣٩٣: ٤٣؛ نوابخش و همکاران ، ١٣٩٤: ١؛ سعدي و همکاران ، ١٣٩١: ١٠٧؛ فراهاني و همکاران ، ١٣٩٢: ٢٣؛ ١ :٢٠٠٣ ,Grootaert؛ ,Mayoux ٤٣٥ :٢٠٠١؛ ١٠٩ :٢٠١٣ ,Azami et al ؛ ٣ :٢٠١٥ ,Bushra and Wajiha).
بر همين اساس در اين پژوهش سعي شده به امکان بهره گيري از سرمايه هاي غير اقتصادي براي توانمندسازي اقتصادي روستاييان پرداخته شود که در ميان سرمايه هاي غير اقتصادي بايد به سرمايه اجتماعي به عنوان يکي از مهمترين سرمايه ها اشاره نمود که در اين مناطق کمتر در راستاي توانمندسازي مورد توجه قرار گرفته است .
نتايج آزمون ضريب همبستگي پيرسون (رجوع شود به تصویر صفحه) يافته هاي حاصل از جدول ٤، نشان ميدهد که سرمايه اجتماعي روستاييان با ميزان توانمندي اقتصادي آنها رابطه معناداري دارد.