چکیده:
یکی از اصول اساسی بودجه بخش عمومی جامعیت است. مخارج مالیاتی که یکی از اقلام مخارج دولت است باید در فرآیند بودجهریزی لحاظ گردد. بهطور کلی، مخارج مالیاتی امتیازات مالیاتی (ارفاق مالیاتی، کسورات مالیاتی، مشوق مالیاتی، معافیت مالیاتی، اعتبارات مالیاتی، تخفیف نرخ مالیاتی و تعویق مالیاتی) است که به منظور دستیابی به اهداف اجتماعی، مالی و اقتصادی مختلف برقرار میشود لیکن منجر به انحراف از سیستم مالیات مبنا میگردد. بر این اساس، مخارج مالیاتی، درآمد مالیاتی از دست رفته منتج از هر نوع رفتار مالیاتی تبعیضی و یا ترجیحی با برخی مودیان مالیاتی است. مصادیق مخارج مالیاتی در قوانین مالیاتی کشورهای مختلف میتواند متفاوت باشد و طیفی از امتیازات مالیاتی را در برداشته باشد. در این مقاله، پس از معرفی ساختار سیستم مبنای هنجاری برای نظام مالیات بر ارزش افزوده ایران، با توجه به شناسایی حدود 17 مورد مخارج مالیاتی از میان مفاد قانونی و بخشنامههای مالیات مذکور، مخارج مالیاتی این نظام از روش درآمد از دست رفته، برای سالهای 1388 تا 1391، با استفاده از اطلاعات در دسترس مربوط به ده مورد از مخارج مالیاتی محاسبه شده است. سهم مخارج مالیاتی از کل درآمد مالیات بر ارزش افزوده طی سال های مطالعه، روندی کاهشی داشته و به طور متوسط در حدود 66 درصد بوده است.
Abstract A basic requirement of a public sector budget is comprehensiveness. Tax expenditure, which is one the government expenditures should be included in the budget process. In general, tax expenditures refer to the special tax provisions that give favorable tax treatment for an activity or a group of taxpayers (e.g. tax allowances, tax deduction, tax incentive, tax exemption, tax credit, tax rate relief and tax deferral) in order to achieve different social, fiscal and economic goals ( Nordic working group, 2010:6), but lead a deviation from a baseline tax system. Accordingly, tax expenditures is the tax revenue forgone resulting from any discriminatory or preferential tax treatment with some taxpayers. Instances of tax expenditures can be different in various countries’ tax laws and contain a range of favorable tax treatment. In this paper, after introducing the normative baseline for Iran’s Value Added Tax system (VAT), regarding to identifying 17 tax expenditures instances through the provisions of the VAT law , the VAT tax expenditure via the revenue forgone method has been computed by using available data of the 10 instances of VAT expenditures for years from 2009 to 2012. The ratio of VAT expenditures to VAT revenue has had decreasing trend and an average of about 66 per cent during the mentioned years.