چکیده:
زمینه و هدف: پیدایش و گسترش سریع بیماری کرونا و مقابله با انتقال آن، مستلزم رعایت محدودیتهای بهداشتی، به ویژه خودداری از حضور در اجتماع است. از سوی دیگر، وجوب حضور در نمازهای جماعت و مناسک جمعی از امور مورد اتفاق میان همه مذاهب اسلامی است. حال این سوال مطرح است که آیا شیوع گسترده و سریع بیماری کرونا با توجه به شیوههای مختلف انتقال آن، می تواند عذر شرعی در ترک عبادات و مناسک جمعی باشد؟ مواد و روشها: پژوهش حاضر با تکیه بر توصیف و تحلیل گزارههای فقه مذاهب اسلامی و روش کتابخانهای به بررسی موضوع حاضر پرداخته است. نتیجهگیری: بیماریهای واگیردار در طول تاریخ بشر وجود داشته و لزوم رعایت سلامت و بهداشت از امور مورد تأکید شریعت است. با این وصف، در باب پذیرش بیماریهای واگیردار در میان صاحبنظران اختلاف وجود دارد. از نگاه شرعی رخصتهای عام یا خاص وجود دارند که مدار آنها بر رفع حرج و عسر است. بر این اساس، ثبوت رخصت شرعی برای شخص مبتلا به کرونا ثابت است اما در خصوص پذیرش احتمال ابتلاء به بیماری به عنوان رخصت، میتوان این بیماری را به عنوان رخصت خاص پذیرفت و با قواعد فقهی همچون: لزوم رفع مشقت و حرج، یا ازاله ضرر و نیزبا تأکید بر لزوم حفظ جان به عنوان یکی از ضروریات از نگاه مقاصد شریعت، وجود بیماریهای مسری را تا زمان کشف دارو به عنوان رخصت خاص پذیرفت.
Background and Aim: The emergence and rapid spread of coronavirus disease and deal with the transfer of the provisions of health limitations, in particular to refrain from participation in society. On the other hand, the obligation to attend congregational prayers and collective rituals is a common occurrence among all Islamic religions. The question now is whether the widespread and rapid spread of coronary heart disease, given the different methods of transmission, can be a religious excuse for abandoning worship and collective rituals? Materials and Methods: The present study, based on the description and analysis of the propositions of Islamic jurisprudence and the library method, has studied the present subject. Conclusion: Infectious diseases have existed throughout human history and the need to maintain health and hygiene is one of the matters emphasized by the Shari'a. However, there is disagreement among experts about the acceptance of infectious diseases. From the religious point of view, there are general or special vacations whose focus is on relieving embarrassment and hardship. Accordingly, the proof of sharia leave is fixed for a person with coronary artery, but regarding the acceptance of the possibility of contracting the disease as leave, this disease can be accepted as a special leave and with jurisprudential rules such as: the need to relieve hardship or eliminate harm Also emphasizing the need to save lives as one of the necessities from the point of view of Sharia purposes, he accepted the existence of infectious diseases until the discovery of medicine as a special leave.
خلاصه ماشینی:
بر اين اساس ، ثبوت رخصت شرعي براي شخص مبتلا به کرونا ثابت است اما در خصوص پذيرش احتمال ابتلا به بيماري به عنوان رخصت ، ميتوان اين بيماري را به عنوان رخصت خاص پذيرفت و با قواعد فقهي همچون : لزوم رفع مشقت و حرج ، يا ازاله ضرر و نيز با تأکيد بر لزوم حفظ جان به عنوان يکي از ضروريات از نگاه مقاصد شريعت ، وجود بيماريهاي مسري را تا زمان کشف دارو به عنوان رخصت خاص پذيرفت .
حال در شـرايط بروز بيماري هاي مسري همچون کرونا، اگر حضور در نمازهاي جمعه يا جماعت يا رفتارهاي جمعي ، سـبب گسـترش بيماري گردد؛ تقدم و اصـالت به کدام يک داده شـده و در صورت تزاحم ، کداميک ترجيح داده مي شـود، تزاحم بين مسـائل ديني و الزامات بهداشـتي ، از امور و مسـائلي اسـت که نياز به بررسي دارد و شيوع بيماري کرونا در چند ماه اخير سبب شده است تا ضرورت و نياز به اين امر بيش از پيش احساس شود.
يافته ها يافته هاي پژوهش حاضـر، بر اسـاس پذيرش اظهارات علم پزشکي درباره سرعت و سهولت انتقال بيماري کرونا، بر آن اسـت که با توجه به پذيرش عذرهاي شرعي و رخصت عدم حضور در اجتماع در زمان مشتقت و نيز با تأکيد بر حفظ جان به عنوان يکي از ضروريات دين ، مي توان شيوع بيماري مسري و مهلک را به عنوان رخصت براي محدود کردن حضور در عبادات جمعي در نظر گرفت .