چکیده:
قائممقام فراهانی از سیاستمداران بزرگ دورۀ قاجار بهشمارمیآید و دارای تالیفات متعدّدی است که مهمترین آنها منشآت نام دارد. منشآت، نامههایی است که در دورۀ دیوانسالاری به سبک ساده و روان نوشته شده و بهعنوان ژانری ادبی این ظرفیت را داراست که بر اساس نظریۀ کاربردشناسی اصول ادب بررسیشود. از این رو، در این پژوهش، این نظریه در نامههای خانوادگی قائم مقام در منشآت، بررسی و تحلیل میشود تا از این طریق، شخصیّت و نحوۀ ارتباط وی با افراد خانواده ارزیابی شود. دربارۀ اصول ادب نظریّات متعدّدی بیانشده که در این مقاله از نظریۀ براون و لوینسون بر اساس راهبردهای ادب سلبی و ادب ایجابی، خطابهای مستقیم و غیرمستقیم؛ و از نظریّۀ کالپپر در رابطه با راهبرد نقض ادب ایجابی و نقض ادب سلبی، و نقض مستقیم ادب بهرهگرفته شدهاست. نتایج حاصل از این جستار که به روش توصیفیـ تحلیلی انجامشده؛ گویای این است که قائممقام فراهانی از ادب ایجابی (39. 75%) برای مخاطبان خود بهره فراوانی برده؛ و از ادب سلبی (2. 75%) برای بیان علاقه خود بهرهگرفته و وجهه کمتر کسی را تهدید کردهاست. نقض ادب ایجابی (7%) براساس عدم همدلی یا برچسبهای نامناسبـ، درصد کمی را به خود اختصاصداده و نقض ادب سلبی (3. 75%) ـ بیشتر ناشی از فروتنی ـ و نقض مستقیم ادب (5. 25%) ـ نسبت به دنیاـ در این نامهها بسیار کمشمار است. وی همچنین بیان غیرمستقیم (25. 25%) را که دلیل بر رفتار مودبانه است؛ بیش از بیان مستقیم (16. 25%) بهکار گرفتهاست.
Ghaem Magham Farahani is considered one of the great politicians of the Qajar period and has several writings, the most important of which is called Manshat. Manshat is a letter written in a simple and fluent style during the bureaucracy period and as a literary genre it has the capacity to be studied based on the theory of application of the principles of literature. Therefore, in this study, the theory of literature in the family letters of the deputy in the source is examined and analyzed in order to evaluate his personality and the way of communication with family members. Numerous theories have been expressed about the principles of literature, in this article, from Brown and Levinson's theory, based on the strategies of negative literature and positive literature, direct and indirect speeches; And Calper's theory has been used in relation to the strategy of positive etiquette and negative etiquette, and direct violation. The results of this research which was done by descriptive-analytical method; It shows that Farahani's deputy has benefited a lot from positive literature for his audience; And he has used negative literature to express his interest and has threatened someone less. Positive etiquette violations based on lack of empathy or inappropriate labels account for a small percentage, and negative etiquette violations and direct etiquette violations are very few in these letters. He also uses indirect expression as a reason for polite behavior; It is used more than direct expression.
خلاصه ماشینی:
در این مقاله با استناد بر نظریۀ براون و لوینسون بر اساس راهبردهای ادب سـلبی و ادب ایجابی، خطاب های مستقیم و غیرمستقیم ، و بر اساس نظر کالپپر در رابطـه بـا راهبـرد نقـض ادب ایجابی و نقض ادب سلبی و راهبرد نقض مستقیم و بدون ابهام ؛ بـه بررسـی نامـه هـای خانوادگی منشآت قائم مقام میپردازیم .
چنان که مثال های زیر گویای این امر هستند: ـ «شاهزاده جان فدایت شوم »(قائم مقامی، ١٣٣٧: ٥٨) ـ «پیشکش را خواسته بودید»(قائم مقامی،١٣٣٧: ٦٠) کاربست افزونتر بیان غیرمستقیم نسبت به بیان مستقیم نیـز مؤّیـد ایـن موضـوع اسـت و بیانگر رعایت ادب و رفتار مؤدبانه وی با همسر خود است .
بر اسـاس نمودار زیر بهره گیـری قـائم مقـام از ادب ایجـابی نسـبت بـه ادب سـلبی از بسـامد بسـیار قابل توجهی برخوردار است که نشان از ادب رفتار و گفتار قائم مقام با فرزند دارد کـه حتـی نصایح و پندهای خود را نیز بـا رعایـت ادب بیـان مـیکنـد.
چنان که مثـال هـای زیـر مؤّیـد ایـن موضوع هستند: ـ «دست از این پیره زنه بردارم »(همان : ٥٧) ـ «یکباره طلاقش بدهم »(همان : ٥٧) بیان غیرمستقیم در این نامه درصد بیشتری را نسبت به بیان مستقیم بـه خـود اختصـاص داده است که بیانگر برتـری شـاهزاده طهماسـب میـرزا و سـلطۀ او بـر قـائم مقـام اسـت ؛ و همین طور اشاره به حق شناسی قائم مقام دارد.
com › articles The Politeness Theory: A Guide for Everyone | Some research counters Brown and Levinson's politeness theory https://www.
com › articles The Politeness Theory: A Guide for Everyone | Some research counters understanding the communication https://pure.