چکیده:
پژوهش حاضر باهدف شناخت عوامل اجتماعی موثر بر رفتارهای وندالیستی نوجوانان شهر گرگان انجام گرفته شده است. برای نیل به این هدف مبانی و چارچوب نظری متشکل از نظریه های روانشناختی, جامعه شناختی و روان شناسی اجتماعی تدوین گردید و بر پایه آن فرضیاتی تنظیم شدند. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهر گرگان تشکیل می دهند که تعداد 368 نفر از آنها به روش نمونه گیری خوش های یک مرحله ای توام با طبقه ای متناسب انتخاب شده و اطلاعات موردنیاز با استفاده از تکنیک پرسشنامه گردآوری شده است. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل های دومتغیره و چند متغیره، رابطه آماری معناداری بین متغیرهای پایگاه اقتصادی-اجتماعی، ازهمگسیختگی خانواده، ارتباط با دوستان خرابکار، نحوه گذران اوقات فراغت، موفقیت تحصیلی و جنس با متغیر رفتارهای وندالیستی
دانش آموزان وجود دارد. بر اساس ضرایب بتای استاندارد، متغیر پایگاه اقتصادی – اجتماعی و ازهمگسیختگی خانواده بیشترین رابطه را با متغیر رفتارهای وندالیستی داشته اند، به طوری که روی هم39 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین میکنند. در کل، حدود 47 درصد از تغییرات متغیر رفتارهای وندالیستی توسط متغیرهای مذکور قابل پیش بینی است.
خلاصه ماشینی:
رفتارهای وندالیستی، نوجوانان، ازهمگسیختگی خانواده، ارتباط با دوستان خرابکار، موفقیت تحصیلی، نحوه گذران اوقات فراغت، پایگاه اقتصادی – اجتماعی 1- مقدمه وندالیسم یا تخریب اموال عمومی، هرچند مسئلهای نوظهور و نوپایی است، اما همهساله در جهان مبالغ زیادی جهت ترمیم این تخریبها پرداخت میگردد.
بنابراین شناسایی رفتارهای تخریبی در محیطهای آموزشی و اقدام پیشگیرانه از بروز اینگونه رفتارها، تا حدودی میتواند مشکلات مکانهای آموزشی را رفع کند و ازنظر آموزشی محیطهای سالمی را برای تربیت نوجوانان و نسل آینده به وجود آورد، لذا مطالعه وندالیسم بهعنوان یک آسیب جدی اجتماعی با توجه به آنکه قشر جوان، در سنین تحصیل بهخصوص در مقطع متوسطه قرار دارند، و شناخت عوامل مؤثر بر بروز اینگونه رفتارها در بین نوجوانان میتواند بستر مناسبی را برای کاهش این رفتارها را در بین آنها فراهم آورد و تا زمانی که علل و عوامل اینگونه رفتارها شناخته نشود و فقط به محاکمه عمل مجرمانه اکتفا شود، نه فرد بزهکار درمان میشود و نه ریشههای فساد از جامعه کنده میشود.
نگاهی به آمار و ارقام بزهکاریها و جرائم چندساله اخیر مراکز قضایی ایران، مارا به این واقعیت رهنمون میسازد که بزهکاری و رفتار خرابکارانه در بین نوجوانان، جوانان و دانش آموزان کشور، روند غیرطبیعی و فزایندهای داشته است که آثار و نتایج آن بر سلامت عمومی جامعه تأثیر منفی دارد (محبی،13:1382).
معمولاً در اینگونه کشورها، با توجه به علل گوناگون، وندالیسم میتواند مانع مهمی درراه رسیدن به توسعه باشد بنابراین مسئلهای که در اینجا به ذهن میرسد این است که چه عواملی سبب شده که مدرسه بهعنوان یک مکان تعلیم و تربیت مبدل به فضایی برای انجام رفتارهای وندالیستی شود.
4,PP357-364 Demores &Others(1987):Vandalism among college students,Juornal of Applied social psycology,Vol. 18,N.