چکیده:
قصۀ یوسف از قرآن کریم و داستان سیاوش از شاهنامه از وجوه متشابهی برخوردار و به لحاظ تطبیقی قابل بررسی است. در ابن جستار به شیوۀ توصیفی و تحلیل محتوا به مقایسۀ دو داستان یادشده در متن اصلی قرآن کریم و شاهنامه پرداخته شده و مشابهتهای به دست آمده در دوازده عنوان به شرح زیر دسته بندی و بررسی شده است: پرورش یافتن دور از پدر، شکل و نحوۀ بازگشت به دا مان پدر، تبعید در اثر حسادت، نمایش حسن خداداد، عشق به همسر ولی نعمت، پاکدامنی و رد عشق خیانت بار، تعرض، تهمت،
تحقیق در باب اتهام، اثبات بیگناهی، مجازات با وجود اثبات بیگناهی، گذشت و بخشش. هریک از موارد فوق به شیوۀ نقد عینی و مصداقی تحلیل شده است. یافتهها بیانگر این است که مشابهتهای داستان یوسف و سیاوش به دور از حدسیات تقریبی، کم کم به این همانی عینی نزدیک میشوند تا جایی که ما را به این حکم نزدیک میکند که بخشی از چال شها و اتفاقات زندگی یوسف (ع) و سیاوش محققا یکسان بوده است؛ حکمی که تنها از برکت پیوند مستقیم نص اصلی دو داستان مستفاد میشود.
خلاصه ماشینی:
در ابن جستار به شيوة توصيفي و تحليل محتوا به مقايسۀ دو داستان يادشــده در متن اصلي قرآن کريم و شاهنامه پرداخته شده و مشابهت هاي به دست آمده در دوازده عنوان به شرح زير دسته بندي و بررسي شده است : پرورش يافتن دور از پدر، شــکل و نحوة بازگشت به دا مان پدر، تبعيد در اثر حسادت ، نمايش حسن خداداد، عشــق به همســر ولي نعمت ، پاکدامني و رد عشق خيانت بار، تعرض ، تهمت ، تحقيــق در باب اتهام ، اثبات بي گناهي ، مجازات با وجود اثبات بي گناهي ، گذشــت و بخشــش .
بيان مســأله : آنچه که در اين تحقيق به عنوان دغدغه و مسأله اصلي مورد توجه اســت ، قرابت ماهوي دو داستان يوسف و زليخا از فرهنگ ســامي و داستان سياوش و سودابه از فرهنگ باستاني ايران است ؛ قرابتي که اين بار نه از فرهنگ شفاهي که از متون اساسي نظير قرآن کريم و شاهنامه استخراج مي شود.
پيشــينۀ تحقيق : در زمينۀ تحليل و بررســي ابعاد گوناگون دو داستان تاليفات و تحقيقات بســياري صورت گرفته که نگارنده ار آن ها بهره برده ، اما آنچه که بيشــتر مدّ نظر محقق بوده ، يکي مقالۀ «مقايسۀ اجمالي داستان يوسف و سياوش » به قلم محمدرضا پاشايي و ديگري «مقالۀ پيامبران در قرآن » از محمد محمدي قابل ذکر است .