چکیده:
مقدمه
هدف این پژوهش، بررسی نقش جهت گیری اجتماعی بر رفتار اخلاقی با توجه به نقش میانجی نوعدوستی بود.
روش
۴۰۷ دانشجوی دانشگاه تبریز با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های رفتار اخلاقی لوزیر، جهت گیری اجتماعی هریسون و پرسشنامه محقق ساخته در زمینه نوعدوستی استفاده شد.
نتایج
نتایج نشان داد که با افزایش جهت گیری اجتماعی و افزایش نوعدوستی به عنوان متغیر میانجی بر میزان رفتار اخلاقی افزوده می شود. علاوه بر این، به موازات افزایش جهت گیری اجتماعی بر میزان نوعدوستی افزوده می شود. یافته های حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که جهت گیری اجتماعی می تواند به طور مستقیم بر رفتار اخلاقی تاثیر گذارد و یا این که تاثیرگذاری به صورت غیرمستقیم با میانجی گری نوعدوستی صورت گیرد.
Introduction: The present study aimed to investigate the role of social
orientation on moral behavior, regarding the mediating role of altruism.
Method: Through a random multi-stage cluster method, 407 students
were selected from Tabriz University. Participates answered Lussier
Moral Behavior Inventory, Harrison social orientation questionnaire, and
a researcher-made questionnaire on altruism.
Results: Results showed that the more social orientation increases, the
more is moral behavior. On the other hand, by increasing of altruism, as a
mediating variable, moral behavior is increased. Furthermore, as social
orientation rises, altruism is enhanced. Besides, findings of path analysis
through regression analysis revealed that social orientation could have a
direct effect on moral behavior or it could indirectly influence it through
the mediating role of altruism. In addition, results obtained by multiple
regression method suggested that both altruism and social orientation
could predict part of the changes observed in moral behavior in a
compound manner.
خلاصه ماشینی:
تبلـور عينـي 9 نوعدوستي در روابط اجتماعي ، مستلزم جهت گيري اجتماعي در فاعلان انساني اسـت (باتـسون ، ١٩٩٨)، چرا که داشتن جهت گيري اجتمـاعي نـشانگر علاقـه و توجـه فـرد بـه ديگـران بـوده و دلبستگي فرد به حضور ديگران در زواياي زندگي شخصي را نمايان مي کند، از اين رو نوعدوسـتي در چنين بستري امکان تحقق عيني پيدا مي کند و راه را براي ابراز همدلي و هم حسي با ديگـران 1 Inhibitory or negative morality 2 Tisak 3 Killen & Smetana 4 Rest 5 Social contract 6 Hobbes 7 Rachels 8 Cialdini 9 Batson فراهم مي کند.
اين مفهوم نشان مي دهد که در يک تعامل بين فردي ، آگـاهي از احـساس و موقعيـت ديگـران بـه بـروز رفتارهـاي جامعه گرا و جهت گيري مثبت اجتماعي در فاعلان آن منجر مـي شـود، چـرا کـه در تعـاملات ميـان فردي ، درک انديشه و احساسات ديگري موجـب تـسهيل فرآينـدها و رفتارهـاي ديگرمحـور، ماننـد همدردي ، تسلي دادن ، کارهاي داوطلبانه و کاهش رفتارهاي ضداجتماعي مي شود (هافمن ٥، ٢٠٠٢).
چنين اخـلاق کـاري مبتني بر تأثير جهت گيري هاي اجتماعي افراد در محيط کاري ، بر اسـاس صـفات نوعدوسـتانه ، بـه عنوان عمل اخلاقي است .
در راستاي بررسي اين که آيا جهت گيري اجتماعي و نوعدوستي قادرند به صورت ترکيبي رفتار اخلاقي را پيش بيني کنند از روش تحليل رگرسـيون چندگانـه (مـدل همزمـان ) اسـتفاده شـد کـه داده هاي آن در جدول ٣ درج شده است .