چکیده:
کشورهای قدرتمند و دارای فناوری فضایی در تلاش آن هستند که حاکمیت خود را به فضا ماورای جو گسترش دهند و با اقدامات مختلفی حاکمیت دیگر دولتها را به چالش بکشند، و این باعث نگرانی دولتهای فاقد فناوری در مورد امنیت دولتشان میشود و جامعه بینالمللی را با عدم توازن مواجه میسازد. مسائل حقوقی فضای ماورای جو از همان سالهای اولیه دستیابی بشر به فضا مطرح شد. سازمان ملل به عنوان یک نهاد بین المللی، حدود یک سال پس از موفقیت انسان برای راه یافتن به فضا، کمیته استفاده صلح آمیز از فضا (کوپیوس) را تاسیس کرد. دولتها برای اینکه نظام حقوقی مشخصی برای فضای ماورای جو ایجاد کنند به تدریج عضو این کمیته میشدند. این کمیته به سرعت به تنظیم مسائل حقوقی فضای ماورای جو و قانونمند کردن آنها اقدام کرد. به طوری که از سال ۱۹۶۲ موفق به تصویب پنج معاهده بین المللی مهم در زمینه حقوق فضا شد. همچنین سازمان ملل متحد در حوزه فضای ماورای جو اعلامیهها و قطعنامههای بسیاری صادر کرد. همه این اسناد که در تبیین نظام حقوقی فضای ماورای جو به نوعی لازم و ملزوم یکدیگرند، باعث ایجاد اصول بنیادین فضای ماورای جو گردید. ما در این مقاله این هدف را دنبال میکنیم که نقش دولتها در شکلگیری این رژیمهای حقوقی در چهار مورد (نقش آنها در مورد نظامی کردن فضا -حفظ محیط زیست آن-امداد و نجات فضانوردان-ماهوارههای سنجش از راه دور) را مورد بررسی قرار دهیم. از تجزیه تحلیل رژیمهای حقوقی این نتیجه به دست میآید که امنیت در فضا و امکان بهره برداری صلح آمیز از آن، از طریق رژیمهای حقوقی که توسط جوامع بینالمللی پذیرفته شده است، قابل دستیابی است نه نظامی کردن آن و استقرار سلاح در فضا. بنابراین لازم است مقررات و اصولی توسط دولتها برای بهرهبرداری بهتر و مدیریت فضا تدوین شود. و امکان استفاده برای همه فراهم شود.
خلاصه ماشینی:
نقش دولت ها در شکل گیری نظام حقوقی فضای ماورای جو شکوفه مجتهدی داود عباسی چکیده: کشورهای قدرتمند و دارای فناوری فضایی در تلاش آن هستند که حاکمیت خود را به فضا ماورای جو گسترش دهند و با اقدامات مختلفی حاکمیت دیگر دولتها را به چالش بکشند، و این باعث نگرانی دولت های فاقد فناوری در مورد امنیت دولتشان می شود و جامعه بینالمللی را با عدم توازن مواجه می سازد.
این پیمان یعنی سیستمهای ضد سلاح بالستیک که برای مدت ۱۰ سال در سال ۱۹۷۲ بین دو کشور ایالات متحده آمریکا و اتحاد شوروی سابق به امضا رسید که هدف آن ایجاد سد دفاعی برای سرزمین ملی طرفین بر علیه موشکهای هستهای است که به طور کلی ظاهراً سه هدف را دنبال می کرد: 1-تقلیل سلاحهای هستهای 2-خلع سلاح هستهای و تخریبی دسته جمعی 3-خلع سلاح کامل چنانچه قرارداد ای بی ام را بررسی کنیم متوجه خواهیم شد که جهت محدود ساختن سیستم دفاعی که بعضی ممنوع و برخی محدود شده است 3 نوع میباشد: 1-محدودیت زمین 2-محدودیتی از نظر تعداد 3-محدودیت در رابطه با نوع در تاریخ ۷ نوامبر ۱۹۵۸ پس از بررسی پیشنهاد اتحاد شوروی، مجمع نیاز به یک توافق ۴ مادهای بین بین المللی که موارد زیر را در برداشت مورد تاکید قرار داد: 1-ممانعت از استفاده نظامی فضای ماورای جو و الزام به تعهد دولت های پرتاب کننده اشیای فضایی به فضای کیهانی در اعمال این گونه اقدامات تحت یک برنامه بینالمللی توافق شده.