چکیده:
از نظر آموزه های دینی، نیکوکاری نخستین تاثیر را در زندگی دنیوی و اخروی شخص گذاشته و سلامت روان دنیوی و سعادت ابدی اخروی او را تضمین می کند. عبادت در هر شکلی که باشد، یکی از عوامل سلامت روان بوده است. حسن و نیکویی عمل هم به تناسب و سازگاری اجزای آن با یکدیگر، و سازگاری و تناسب مجموعه اجزا با غایت و هدفی است که از انجام آن عمل مدنظر است. بنابراین احسان و نیکوکاری رعایت این دو تناسب با مقام عمل است. حال سوال این است که این فعالیت های نیکوکارانه چه تاثیری بر سلامت روان دنیوی و سعادت ابدی اخروی افراد دارد. بررسی توصیفی تحلیلی، روان شناختی، و استناد به آیات و احادیث، حاکی از آن است که آثار دینوی چون افزایش طول عمر و روزی، دریافت پاداش الهی و... و آثار اخروی چون چشم پوش از عقاب، رسیدن به نعمت های بهشتی و پاداش ابدی و... موجب سلامت روان فرد در دنیا سعادت ابدی او در آخرت می گردد.
خلاصه ماشینی:
البته از نگاه قرآن کریم همه این کوشش ها باید در راستای کمال و سعادت نهایی که همان قرب الهی و وصول به بهشت و رضوان الهی است انجام شود: در قرآن کریم به این ابعاد سلامت روان با عبارات سعادت بزرگ ، زندگی رضایتمند و حیات طیبه اشاره شده : در سایه ایمان و عمل صالح است که فرد به اطمینان قلبی، خشنودی و دوری از اندوه دست یافته ، و در نهایت به سعادت و زندگی طیبه میرسد نیکوکاری، معنا و عناصر آن در قرآن کریم در آیات ، ضمن بیان مصادیق کارهای نیک ، خداوند، مخاطبان قرآن را به انجام دادن کار نیک ترغیب و تشویق میکند.
(رازی، ١٤٢٠، ٢٠: ٢٠١-٢٠٢؛ آلوسی، ١٤١٥، ٧: ٣٧٢) این پاداش ها را خداوند به نیکوکاران که آنها را دوست دارد عطا میفرماید: (رجوع شود به تصویر صفحه) اجر مورد نظر در این آیات ، اجر دنیوی و در واقع راه رسیدن به سلامت روان است ؛ زیرا سخن از پاداشی است که خداوند به حضرت یوسف (ع ) عنایت فرمود و در برابر صبر و پاک دامنیاش او را در زمین قدرتمند و عزیز کرد.
طبق فرموده قرآن ، یکی از آثار محبت خداوند به نیکوکاران این است که وعده داده در سختیهای مجاهدت فردی و اجتماعی در کنار آنها و یار و یاورشان باشد این این یاری و همراهی الهی است که موجب دستیابی به سلامت روان در دنیا میگردد.
قرآن کریم آثار دنیوی و اخروی برای محبت خداوند به محسنین بر میشمارد، که تاثیرات مستقیم بر سلامت روان این افراد در دنیا و سعادت اخرویشان دارد ٢.