چکیده:
تحقق مسئولیت کیفری در گرو شرایطی چون: الف) ارتکاب عمل مجرمانه (یعنی بایستی عناصر سه گانه جرم محقق شود عنصر مادی، معنوی و قانونی) ب) اهلیت جزایی مرتکب (داشتن عقل، بلوغ، اختیار و قصد) ج) نبود علل خاص) نبودن موانع مسئولیت) میباشد. در نظام حقوقی انگلستان موانع مسئولیت کیفری متفاوت است بدین شکل که در نظام حقوقی انگلستان به جنون، هم در قانون موضوعه و هم در رویهی قضایی توجه شده، شرایط احراز آن مشخص گردیده و درمجموع، دارای تفصیل بیشتری است. لیکن در قانون مجازات ایران مسائلی مانند چگونگی احراز جنون، شرایط آن و پاسخ مناسب برای مرتکبان جنون چندان مورد توجه قرار نگرفته است. یا حتی در مورد صغر در حقوق انگلستان بحث اماره ی رشد به شکل واضح مطرح بوده در حالی که قوانین ایران فاقد چنین امارهای میباشند.
خلاصه ماشینی:
بر این اساس، در حقوق کیفری کشورهای مختلف از جمله ایران و انگلستان پذیرفته شده است که اگر شخصی عمل مجرمانهای را انجام دهد، امّا به دلیل داشتن ویژگیهای شخصیِ خاصی توانایی لازم برای تشخیص حسن و قبح رفتار ارتکابی خود را نداشته باشد، با وجود ارتکاب ظاهری جرم و کامل بودن عناصر آن قابلیت انتساب آن به مرتکب از بین رفته، لذا مسئولیتی متوجه او نخواهد بود.
بخش دوم: کاربرد موانع مسئولیت کیفری موانع مسئولیت کیفری که در قانون مجازات اسلامی 1392مورد اشاره قرار گرفته است بسیار دارای اهمیت بوده و کاربرد بسیار زیادی در دفاع از مرتکبین رفتارهایی دارد که به موجب قانون جرم تلقی می شود شناخت دقیق این موانع و جزئیات آن می تواند به ما در جهت کاهش موارد جرم انگاری و تفسیر قوانین به نفع متهم که از اهداف مهم حقوق جزا می باشد کمک نماید.
بر این اساس باید گفت که در حقوق انگلستان نیز مانند حقوق ایران توجه به عنصر معنوی در تحقق جرم از مسائل بسیار مهم می باشد که در آن فرد که مرتکب یک رفتار می شود می بایست به طور حتم دارای قصد مجرمانه باشد البته در حوزه ی مربوط به بلوغ و اختیار نیز که در قسمت مربوطه مورد اشاره قرار خواهد گرفت حقوق انگلستان موارد بسیار مهمی را پیش بینی نموده است که اماره ی رشد از آن جمله است در واقع باید گفت که هم در حقوق انگلستان و هم در حقوق ایران موضوع مسئولیت کیفری مبتنی بر یک اثبات عنصر روانی وجود دارد لکن نقطه ی افتراق این موضوع در حقوق انگلستان مربوط به مسئولیت مطلق است.