چکیده:
قاعده هشدار بهعنوان یکی از قواعد مهم و پرکاربرد حقوقی، در حوزه مسئولیت ناشی از تولید نقش اساسی ایفا کرده است. با توجه به پیشرفت فنی و صنعتی جوامع امروز در حوزه تولید کالا و ورود خسارات ناشی از تولیدات معیوب و خطرناک، لزوم اهمیت و توجه به این قاعده بر کسی پوشیده نیست. این مقاله در صدد پاسخ به این سؤال است که کارکرد قاعده هشدار در مسئولیت تولید چیست؟ و آیا ارائه هشدار توسط عرضهکننده به مصرفکننده به صورت مطلق سبب سلب مسئولیت میشود؟ در حقوق تولید، به کارکرد این قاعده از حیث پیشگیری از ورود زیان، ایجابی و ایجاد وظیفه و مانعیت از مسئولیت استناد شده است. هرچند در حقوق اسلامی بیشتر به کارکرد سلبی آن توجه شده ولی میتوان با تفسیر عقلایی از قاعده که مستند به روایت است نخست، کارکرد سلبی آن را محدود به خطر و عیب غیرقابل رفع کرد و فقط در این خطر استناد مانعیتی داشته باشد. همچنین به قرینه دلالت ادله لزوم حرمت جان و مال اشخاص، از قاعده هشدار وظیفه ایجابی هشدار دادن را استفاده کرد. در این مقاله ثابت شد قاعده هشدار ظرفیت کامل توجیه وظایف تولیدکننده اعم از رفع عیب و هشدار دادن را نسبت به عیوب ذاتی دارا است.
خلاصه ماشینی:
این مقاله در صدد پاسخ بـه ایـن سـؤالات اسـت کـه کـارکرد قاعـده هشـدار در مسئولیت تولید چیست ؟ آیا ارائه هشدار توسط عرضه کننده به مصرف کننده به صـورت مطلق سبب سلب مسئولیت میشـود؟ قلمـرو اعمـال ایـن قاعـده در حـوزه تولیـد تـا کجاست ؟ فرضیه مقاله این است که قاعده هشدار در عیب هـای غیرقابـل کنتـرل قابـل استناد است و علاوه بر جنبه سلبی، جنبه ایجابی و الزامی را نیز دارا اسـت و بـه عنـوان یکی از منابع ایجاد وظیفه برای عرضه کنندگان کالاها و خدمات مورد توجه قرار گرفتـه است .
باید توجه داشت که کارکرد پیشگیرانه به لحـاظ تـأثیر فراتر از بازدارندگی است ، زیرا ملاک در بازدارندگی آن اسـت کـه بـا تحمیـل تکلیـف جبران خسارت بر عرضه کننده ای که به تکلیف ارائه هشدار عمل نکرده است از طریـق محاسبه سود و منفعت توسط عرضه کننده ، مـانع از انتخـاب رفتـار خطرآفـرین توسـط تولیدکننده و به تبع آن مانع وقوع حادثه زیـان بـار شـویم ، لـیکن در کـارکرد پیشـگیرانه صرف نظر از این موضوع و مستقیماً به منظور آگـاه کـردن مصـرف کننـده از خطـرات و خسارات احتمالی ناشی از محصول یا استفاده نامتعارف از آن و با فرض توجـه وی بـه این هشدارها به منظور جلوگیری از ورود زیان به هشدار توجه میشود.