چکیده:
دیوان محاسبات کشور در راستای ایفای وظایف صیانت و پاسداری از بیتالمال، نسبت به عموم مردم پاسخگو خواهد بود. بهمنظور ایفای مسئولیت پاسخگویی، دیوان محاسبات کشور با لحاظ قوانین و مقررات، اطلاعات مربوط به خود را در دسترس عموم قرار خواهد داد. اصل 51 تا 55 قانون اساسی، حوزههای مسئولیت پاسخگویی و حق قانونی شهروندان در مورد دانستن حقایق را موردتوجه قرار داده است. هدف از این پژوهش، ارزیابی توانایی دیوان محاسبات کشور جهت انجام مسئولیت پاسخگویی در قبال استفادهکنندگان با رویکرد صیانت از حقوق مردم میباشد. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و از حیث گردآوری دادهها، توصیفی- پیمایشی است و جامعه آماری آن را حسابرسان، مدیران، ذیحسابان و اعضای هیأتعلمی دانشگاهها تشکیل میدهند که در بخش دولتی فعالیت مینمایند. نمونه پژوهش بر اساس روش کوکران و با استفاده از جدول مورگان 350 نفر، و دوره زمانی پژوهش سال 1397 میباشد. در این پژوهش، پرسشنامه پژوهشگر ساخته مورداستفاده قرارگرفته، که تائید روایی و پایایی آن با کسب نظر استادان و صاحبنظران مختلف تعیینشده است. برای آزمون فرضیههای پژوهش از تحلیل عاملی تأییدی و معادلات ساختاری استفادهشده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که شاخصها و مؤلفههای پاسخگویی انجامشده توسط دیوان محاسبات کشور از دیدگاه استفادهکنندگان که شامل: 1) دسترسی آزاد استفادهکنندگان به اطلاعات گزارش تفریغ بودجه، 2) قابلفهم بودن اطلاعات، 3) کامل و جامع بودن اطلاعات، 4) بهموقع بودن اطلاعات، 5) پاسخگو بودن دیوان محاسبات بهعنوان یک دستگاه نظارتی، 6) ارائه گزارشهای میاندورهای و دورهای به استفادهکنندگان، 7) قابلاعتماد بودن اطلاعات و 8) واضح و روشن بودن اطلاعات میباشد، مطلوب ارزیابی میگردد.
خلاصه ماشینی:
نتایج پژوهش نشان میدهد که شاخص ها و مؤلفه های پاسخگویی انجامشده توسط دیوان محاسبات کشور از دیدگاه استفادهکنندگان که شامل : ١) دسترسی آزاد استفادهکنندگان به اطلاعات گزارش تفریغ بودجه ، ٢) قابل فهم بودن اطلاعات، ٣) کامل و جامع بودن اطلاعات، ٤) به موقع بودن اطلاعات، ٥) پاسخ گو بودن دیوان محاسبات به عنوان یک دستگاه نظارتی، ٦) ارائه گزارشهای میاندورهای و دورهای به استفادهکنندگان ، ٧) قابل اعتماد بودن اطلاعات و ٨) واضح و روشن بودن اطلاعات میباشد، مطلوب ارزیابی میگردد.
دیوان محاسبات (موسسه عالی حسابرسی) به عنوان نماینده قانونی مردم به وسیله نظام حسابرسی و ارزیابی عملکرد بخش عمومی در چارچوب قوانین و مقررات موضوعه و اصول و استانداردهای حسابرسی دولتی نسبت به گزارشهای مالی و عملیاتی استخراجشده از سیستم حسابداری دولتی، رسیدگی و اظهارنظر نموده و در قالب گزارش های حسابرسی، زمینه را برای ارزیابی، قضاوت و اقدام در مورد عملکرد دولت و نهادهای بخش عمومی توسط مردم و نمایندگان آنان فراهم میکند (حبشی، نعمت ، ١٣٩٤: ١٩٣).
اهداف دیوان محاسبات کشور با توجه به اصول مندرج در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران عبارت است از: اعمال کنترل و نظارت مستمر مالی به منظور پاسداری از بیت المال از طریق : الف ) کنترل عملیات و فعالیت های مالی کلیه وزارتخانه ها، مؤسسات، شرکت های دولتی و سایر دستگاه هایی که به نحوی از انحاء، از بودجه کل کشور استفاده میکنند، ب) بررسی و حسابرسی وجوه مصرفشده و درآمدها و سایر منابع تأمین اعتبار در ارتباط با سیاست های مالی تعیین شده در بودجه مصوب با توجه به گزارش عملیاتی و محاسباتی مأخوذه از دستگاه های مربوطه و ج) تهیه و تدوین گزارش حاوی نظرها در مورد لایحه تفریغ بودجه و ارائه آن به مجلس شورای اسلامی.