چکیده:
باروریهای پزشکی روشهای تولیدمثل مصنوعی است که در سالهای اخیر مورد استقبال زوجهای بیشماری قرار گرفته است. در انواع این روش ها، امکان تحقق تدلیس وجود دارد که چالشهای متعددی را بههمراه خواهند داشت. برخی از این چالشها در آثار غیرمالی همچون نسب، ولایت و حضانت رخ میدهد. ضرورت پرداختن به این موارد اینستکه بهدلیل فقدان راهکار قانونی مشخص و سکوت قانونگذار بحرانهای نوینی گریبانگیر روشهای مزبور میشود و بهجای حل مساله ناباروری زوجهای جوان معضلات جدیتری بهوجود-خواهدآمد. با بررسیهای صورتگرفته به این نتیجه رسیدیم، نسب طفل به سبب تدلیس در باروریهای پزشکی ازبیننمیرود و رابطه خونی برقرار میماند؛ هرچند برخی صاحبنظران نسب را درصورت وقوع تدلیس نامشروع تلقی مینمایند. ولایت در صورت تدلیس در لقاح ناهمگون درصورتیکه از جانب اهداکنندگان باشد، مجدد به صاحب اسپرم بازمیگردد و در باروریهای پزشکی همگون نیز تاثیری در ولایت قهری ندارد. همچنین درصورت وقوع تدلیس از جانب اهداکنندگان و عدم پذیرش طفل از جانب اهداشوندگان، حضانت او نیز برعهده اهداکنندگان قرار میگیرد. درصورتیکه کادر درمان و یا مرکز درمانی مرتکب تدلیس شوند، هزینه حضانت طفل را میتوان از مدلَّسین مطالبه نمود. همچنین در حقوق انگلستان تدلیس در باروریهای پزشکی آثار غیرمالی متفاوتی را بههمراه دارد. ولایت به معنای اخص کلمه در این کشور وجودندارد. حضانت نیز درصورتیکه اهداکنندگان و اهداشوندگان پذیرای طفل نباشند، برعهده نهادهای حمایتی دیگر قرارمیگیرد و از این لحاظ از منافع طفل حمایت مطلوبی صورتگرفته است. نسب نیز مفهوم واقعی خود را در این کشور از دستدادهاست؛ زیرا رویکرد قانون در این کشور به سمت قراردادی بودن این مفهوم است.
Medical fertilization are artificial reproduction techniques, that havebeen welcomed in recent years by countless couples. In a variety of medical fertilization methods, there is possibility of misrepresentation that occurrence and has many challenges. Some of these, occur in non-fiscal effects such as origin, guardianship and custody. The necessity to attention to these, the lack of a clear legal solution and the silence of the legislator, the new crises will encroach on these methods, and instead of solving the problem of infertility of young couples, will create more serious problems. We conclude that the child's origin arisingfrom deception doesnot destroy and the blood relationship continues to exist ; however, some specialists consider as illegitimate origin. guardianship will return to the ownerof the sperm in the eventof fraud from a heterogeneous fertilization by donors and homogeneous there is no effect on the guardianship. In the eventof deception by donors and the dismissal of the child by receiver, custody is the responsibility of the donors. If the medical team or health center is committed, the child custody costs can be claimed from the deceiver .In Britain, misrepresentation in medical fertilization also has different effects. There is no jurisprudential guardianship in this country. Also, custody will ultimately be assumed by other support institutions if the donors and receiver donot accept custody. in this respect support of the child is wellreceived. origin also has lost its true meaning in this country, because the legal approach is towards the contractual nature of this concept.
خلاصه ماشینی:
اما اگر روش ناهمگون مورد استفاده قرار گيرد و يکي از گامت ها يا جنين ، متعلـق بـه بيگانـه باشد و يا رحم متعلق به غيرزوجه باشد، اين امر مشـکلات عديـده اي را در زمينـۀ حکـم وضـعي ايجاد مي نمايد که عمده ترين آن ، مبهم بودن نسب طفل ناشي از دخالت عامل بيگانه است و اين خود، معضلات ديگري را همچون مبهم شدن وضعيت حضـانت ، ولايـت ، نفقـه و ارث بـه همـراه 1 مي آورد.
٣. نسب طفل ناشي از تدليس در باروري هاي پزشکي حال اگر در لقاح مصنوعي تدليسي رخ دهد، به نظر مي رسد اين مسـئله نمـي توانـد بـر ايجـاد نسب و انتساب طفل به صاحب اسپرم لطمه اي وارد نمايد؛ زيرا بررسي وضعيت قرارداد در صورت وقوع تدليس از جانب هر شخصي ، نمي تواند آثاري را که از مقولۀ حکم هستند، تحت الشعاع خـود قرار دهند.
ولي با توجه به مواد ١١٨٠ قانون مدني به بعد مي توان گفت ولايت قهري به معناي قدرت و اختيار قانوني است که به موجب قانون به فردي جهت ادارة امور مالي و غيرمالي صغار و ساير محجوراني که حجر آنها متصل به صغر است تا زمان رفع حجر، محول شده است و در واقع نوعي تکليف اجباري است (صفايي ، سيد حسين و ديگران ، بررسي تطبيقي حقوق خانواده ، تهران : دانشگاه تهران ، چاپ اول ، ١٣٨٤، ص ٤١٩.