چکیده:
امروزه تعهدات دولت در حوزه فقرزدایی از مهمترین موضوعات دولتهای حاضر بوده است و فقر که یکــی از بزرگتریــن چالشهــای پیــشروی دولتها و جامعــه جهانــی تلقــی میشــود؛ موجب گردیده راهکارهای متنوع و گاه متضادی نیز جهت رفع آن توسط دولتهای متعهد به کار گرفته شود. راهکارهای اتخاذ و اجرا شده توسط دولتها اغلب متناسب با شرایط ویژه اقتصادی، سیاسی و ایدئولوژیکی در جوامع و فراخور نیازهای افراد آنهاست.
مقاله حاضر نیز برآن است که راهکار فقرزدایی متناسب با نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران و با درنظر داشتن اصول قانون اساسی ارائه نماید تا علاوه بر عادلانه و مناسب بودن، قابلیت اجرا و کارایی لازم را نیز داشته باشد. در میان اصول قانون اساسی و با ترسیم کلیت نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران میتوان گفت هدف از حکومت، رشددادن انسان در حرکت به سوی نظامالهی است (و الی الله مصیر) تا زمینه بروز و شکوفایی استعدادها به منظور تجلی ابعاد خداگونگی انسان فراهم آید (تخلقوا باخلاق الله) و در این راه، گسترش آزادی به شیوه مسئولانه هم به عنوان هدف اولیه و هم به عنوان ابزار اصلی پیشرفت دیده میشود.
فقر میتواند مانعی اساسی در تحقق آزادیهای افراد باشد و آزادی غیر مسئولانه خود میتواند مولد فقر باشد؛ از اینرو، تدوین سند جامعی برای فقرزدایی از سوی دولت بدون توجه به تاثیرات متقابل فقر، آزادی و مسئولیت نتایج مطلوبی به دست نمیدهد. نوشتار پیشرو برآن است تا نشان دهد توجه دولت به مقوله فقرزدایی باید درچارچوب پذیرش مفهوم آزادی مسئولانه – به عنوان متعالیترین وجه آزادی – باشد.
خلاصه ماشینی:
الگوی شایسته فقرزدایی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر مفهوم آزادی مسئولانه سید احمد حبیب نژاد١؛ مرضیه سلمانیسیبنی تاریخ دریافت : ١٣٩٨/٠٢/٠٥ 2 چکیده تاریخ پذیرش: ١٣٩٨/٠٥/٢٧ / امروزه تعهدات دولت در حوزه فقرزدایی از مهم ترین موضوعات دولتهای حاضر بوده است و فقر که یکــی از بزرگتریــن چالشهــای پیــش روی دولتها و جامعــه جهانــی تلقــی میشــود؛ موجب گردیده راهکارهای متنوع و گاه متضادی نیز جهت رفع آن توسط دولتهای متعهد به کار گرفته شود.
در میان اصول قانون اساسی و با ترسیم کلیت نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران میتوان گفت هدف از حکومت ، رشددادن انسان در حرکت به سوی نظامالهی است (و الی الله مصیر) تا زمینه بروز و شکوفایی استعدادها به منظور تجلی ابعاد خداگونگی انسان فراهم آید (تخلقوا باخلاق الله ) و در این راه، گسترش آزادی به شیوه مسئولانه هم به عنوان هدف اولیه و هم به عنوان ابزار اصلی پیشرفت دیده میشود.
در این نگاه به فقر، توانایی افراد در دسترسی به کالاهای مادی و مهم تر از آن به همه منابع لازم برای تحقق قابلیتهای افراد همچون: آزادیهای سیاسی، امنیت فردی و مشارکت در حیات اجتماعی، حقی همگانی و بر عهده دولت است (راغفر، ١٣٨٤: ٢٥٧)؛ بنابراین تعهدات دولت درخصوص فقرزدایی حقی از سوی مردم بر عهده دولتهاست .