چکیده:
شفافیت که بهمعنای آشکار بودن و در دسترس بودن اطلاعات جهت بررسی و نظارت است، از موضوعات محوری در مباحث کلان حکومتداری و اصلاح ادارهی عمومی است. از منظر اندیشهی سیاسی اسلام، مردمسالاری دینی بر آرای خام و ناآگاهانهی مردم استوار نیست، بلکه جوهر آن را آگاهی مردم شکل میدهد و وظیفهی حاکم اسلامی بهعنوان امانتدار مردم این است که مسائل جامعه را بهگونهای شفاف و صادقانه با مردم در میان بگذارد. نویسندگان در این پژوهش بهدنبال پاسخ به این پرسش هستند که رویکرد اسلام به مقولهی شفافیت چگونه است؟ این مقاله مبتنیبر این فرض است که شفافیت حکومت اسلامی جزو مقولههای مورد توجه در آموزههای دینی است؛ بهنحوی که سنت و سیرهی معصومین نیز بر آن صحه گذاشته و مبانی و آثار متعدد آن در جایجای دین اسلام مورد تاکید قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
از منظر انديشه ي سياسي اسلام ، مردم سالاري ديني بر آراي خام و ناآگاهانه ي مردم استوار نيست ، بلکه جوهر آن را آگاهي مردم شکل مي دهد و وظيفه ي حاکم اسلامي به عنوان امانت دار مردم اين است که مسائل جامعه را به گونه اي شفاف و صادقانه با مردم در ميان بگذارد.
اصل شفافيت ، اسلام ، انديشه ي سياسي ، حکومت اسلامي ، مردم سالاري ديني مقدمه "شفافيت " موضوعي محوري در حکومت هاي مردم سالار کنوني و اصلاح اداره ي عمومي است ، تا جايي که دسترسي آزادانه به اطلاعات و علني بودن آن را شرط مقدم مقابله با فساد و تقويت پاسخ گويي مقام هاي عمومي دانسته اند (پدرام ، ١٣٨١، ٨٦).
(319 :1410 در سيره ي حضرت علي (ع ) به عنوان يک الگوي اسلامي در امر حکمراني ، بر وجوب بيان حقايق و نفي رفتار قيم مابانه تأکيد شده ؛ به صورتي که در انديشه ي سياسي اسلام فقط اسرار نظامي و امنيتي جامعه از اين حيطه استثنا گرديده است .
بنابراين بايد اشاره کنيم که در اسلام ، وظيفه ي حکومت ديني است که از هر وسيله اي براي مبارزه و کاهش فساد در جامعه استفاده کند و با توجه به مباني ديني اصل شفافيت مي توان يکي از آثار مهم آن را کاهش فساد در جامعه دانست .
بنابراين در انديشه ي سياسي اسلام ، بر کارگزاران حکومت واجب و لازم است در صورتي که احتمال دهند رفتار ايشان نزد مردم نادرست جلوه گر شود، اطلاعات لازم را براي تنوير افکار عمومي عرضه بدارند و اصل شفافيت را نصب العين خود قرار دهند.