چکیده:
دعوای جلب ثالث یکی از دعاوی طاری بوده که به اصحاب دعوای اصلی اجازه می دهد شخص ثالثی را به دادرسی جلب و او را تبدیل به یکی از اصحاب دعوا نمایند. قانون آیین دادرسی مدنی ایران ، برخلاف بعضی از کشورها مثل لبنان، هیچ اشاره ای به اهداف و جهات جلب ثالث نکرده و در ماده 135 موضوع را به طور مطلق بیان کرده است. با توجه به اطلاق این ماده و با استناد به پاره ای از قواعد دیگر هم چون خوانده محسوب شدن مجلوب ثالث و جلوگیری از تجدید و تکرار دعاوی و در نتیجه از بین بردن زمینه ی صدور آراء متعارض ، می توان مدعی شد که برای طیف وسیعی از موارد امکان استفاده از جلب ثالث وجود دارد . بدین ترتیب ، خواهان دعوای اصلی می تواند ثالثی را جلب و تقاضای محکومیت او را برای خواسته ای همانند خواسته دعوای اصلی و یا مرتبط با آن بنماید. هم چنان که خوانده نیز میتواند با جلب ثالث وی را در برابر خواهان دعوای اصلی و یا در برابر خود در معرض محکومیت قرار دهد. به علاوه ، جلب ثالث می تواند وسیله ای کمکی و مقدماتی برای جالب جهت پیروزی در دعوای اصلی باشد که گاهی از آن به جلب ثالث کمکی یاد می شود.
خلاصه ماشینی:
در اينجـا بـا تصريح به قابليت طرح چنين پرسشي درمورد تمامي دعاوي طاري، به نظر مي رسد استفاده از جلب ثالث از سوي خواهان براي تکميل و تصحيح دعواي اصلي از حيث خواندگان بوده که دست کـم در دو مورد مطرح مي شود: الف ) در دعاوي مربوط به اموال مشاع از قبيل تقسيم و افراز، رويه قضايي عمدتا بـا عنايـت بـه رأي اصراري شماره ١٤٤٠ مورخ ٢٢مرداد ١٣٤١ هيئت عمومي ديوان عالي کشور، پذيرش دعوا را موکول به اين ميکند که دعوا عليه تمامي مالکان مشاعي اقامه شـده باشـد والا قـرار رد آن صـادر مي شود.
حـال اگـر خواهـان بعـد از تقديم دادخواست متوجه شود که دعوا را به اشتباه عليه خوانده مذکور در دادخواست مطرح کرده آيا مي تواند با دادن دادخواست جلب ثالث ، در واقع کس ديگري را به دعوا جلب کرده و تقاضاي محکوميت وي را به همان خواسته دعواي اصلي بنمايد؟ در چنين مواردي، به نظر مي رسد استفاده از جلب ثالث بـراي تغييـر و تصـحيح دعـواي اصـلي مجاز نباشد؛ زيرا اولا، قانون گذار موارد تغيير و تکميل دعواي اصلي را محدود به ماده ٩٨ نموده و ظاهرا در همان محدوده امکان تغيير را پذيرفته است .
اداره کل حقوقي قوه قضاييه در پاسخ به اين پرسش کـه آيـا امکان جلب ثالث کسي که بايد به عنوان خوانده دعواي اصلي طرف دعوا قـرار مـي گرفـت وجـود دارد يا خير؟ بيان کرده است : «خواهان نمي تواند کسي را که درواقـع بايـد خوانـده دعـواي اصـلي باشد (مانند برخي از شرکا) به عنوان شخص ثالث به دادرسي جلب نمايد؛ زيرا شخص ثالث نيست و جلب او به عنوان ثالث منافي حقوق دفاعي وي است .