چکیده:
به موجب ماده 237 قانون «الحاق موادی به قانون آییننامه داخلی مجلس شورای اسلامی» مصوب 5/4/1397، رئیسجمهور مکلف شده است در مردادماه هر سال بر اساس برنامههای ارائه شده در زمان تشکیل دولت و اخذ رأی اعتماد وزرا، اسناد و قوانین بالادستی و شاخصهای عملکردی متناسب با حوزه وظایف خود -که هیئت رئیسه مجلس تعیین میکند- گزارش عملکرد سال گذشته و برنامه سال آینده خود را به مجلس ارائه بدهد و با حضور در مجلس از عملکرد خود دفاع کند. در مقام پاسخ به این سؤال که آیا تکلیف رئیسجمهور به ارائه گزارش عملکرد سالانه به مجلس، منطبق با قانون اساسی است یا خیر؟ و با این پیشفرض که تکلیف رئیسجمهور به ارائه گزارش عملکرد سالانه به مجلس مغایر با اصل 57 قانون اساسی و لزوم تفسیر مضیق طرق نظارتی مجلس بر دولت، در قالب پژوهشی تبیینی این نتیجه به دست آمد که مصوبه مجلس با «استقلال قوا در قانون اساسی»، «رویکرد هیئت عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سهگانه»، «رویه شورای نگهبان» و «جایگاه و شأن رئیسجمهور در قانون اساسی» مغایر است. بر این اساس، پیشنهاد شد تا به منظور حذف این الزام قانونی از نظام حقوقی کشور، قبل از آنکه تکلیف به حضور رئیسجمهور جهت ارائه گزارش عملکرد سالانه در مجلس به یک رویه و عرف حقوق اساسی تبدیل شود، موضوع جهت اتخاذ تصمیم از طریق رئیسجمهور برای هیئت عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سهگانه ارسال شود تا با نظر آن هیئت و تأیید مقام رهبری، این مصوبه مجلس لغو شود.
According to Article 237 of the act of “The insertion of articles into the standing order of the parlimant”, dated 26/6/2018, the President has been assigned witht the obligation to report on plans he introduces when at the time of the formation of the government and the vote of the confidence of the ministers. This research attempts to<span style="text-decoration: underline;"> answer this question whether the president's duty to report to the parliament on annual performance is in accordiance with the constitution? And on the assumption that this president's duty is contrary to article 57 of the constitution and the necessity of a narrow interpretation of the parliamentary supervision is reinforced, On this basis, it is suggested that in order to eliminate</span> this legal requirement, before it change into a constitutional custom, this matter must be submitted to the “High Council for the Resolve of Disputes and the Establishment of Relations of the Three Powers” by the President.
خلاصه ماشینی:
نقد الزام رئیس جمهور به ارائه گزارش عملکرد سالانه به مجلس محمدامین ابریشمی راد* علی تقی نژاد** چکیده به موجب ماده ٢٣٧ قانون «الحاق موادی به قانون آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی » مصوب ١٣٩٧/٤/٥، رئیس جمهور مکلف شده است در مردادماه هر سال بر اساس برنامه های ارائه شده در زمان تشکیل دولت و اخذ رأی اعتماد وزرا، اسناد و قوانین بالادستی و شاخص های عملکردی متناسب با حوزه وظایف خود - که هیئت رئیسه مجلس تعیین میکند- گزارش عملکرد سال گذشته و برنامه سال آینده خود را به مجلس ارائه بدهد و با حضور در مجلس از عملکرد خود دفاع کند.
بر این اساس ، میتوان نتیجه گرفت که الزام رئیس جمهور به ارائه گزارش عملکرد سالانه به مجلس ، علاوه بر اینکه از مبانی استقلال قوا در قانون اساسی قابل استنباط بوده است ، با توجه به تصریح هیئت عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه گانه به قاعده مزبور و تأیید آن توسط مقام رهبری، مصوبه اخیر مجلس همچنین مغایر با رویکرد آن مرجع و مقام است .
نتیجه گیری بنا بر آنچه در این مقاله گفته شد، الزام رئیس جمهور به ارائه گزارش عملکرد سالانه به مجلس در قانون «الحاق موادی به قانون آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی » مصوب ١٣٩٧/٤/٥، از آن جهت که در نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران قوای سه گانه مستقل از یکدیگرند و طرق نظارتی مجلس بر قوه مجریه در اصول مختلف قانون اساسی پیش بینی شده ، مغایر با استقلال قوا و برهم زننده تعادل و توازن قواست .