چکیده:
رواج برخی شروط قراردادی علی رغم غیرمنصفانگی و دشوار شدن وجود اراده آزاد موجب گردیده نظریه شروط غیرمنصفانه در سده های اخیر در نظام های حقوقی دنیا رایج شود. رسیدن به غایت نهایی مقابله با غیر منصفانگی و تحقق حمایت از قربانی این شروط عبارتست از تامل بمنظور برقراری ضمانت اجرایی که قادر به اعطای حمایت حداکثری از زیان دیدگان غیرمنصفانگی باشد. مطالعات انجام شده نشان میدهد جلوگیری از ایجاد شکاف بیشتر بین طرف قوی برخوردار از وضعیت مسلط و طرف ضعیف کم برخوردار به عنوان آرمان عدالت طلبان، در نهایت منجر به تصویب دستورالعمل 13/93 اتحادیه اروپا شده، دولت های عضو هر یک مفهومی از بطلان مطلق، بطلان نسبی و یا حمایتی را که بر مبنای آن، بطلان یک شرط می تواند "منحصراً" به نفع طرف ضعیف رخ دهد، به عنوان ضمانت اجرای غیرمنصفانگی شروط قراردادی به رسمیت شناخته اند. از سوی دیگر پذیرش نظریه خلاف وجدان بودن در ایالات متحده امریکا به اتخاذ این اصل در قانون متحدالشکل تجاری در نیمه قرن بیستم باز می گردد که با هدف خلق اندام حقوقی واحد در سرتاسر امریکا بوجود آمده و صراحتا انتخاب ضمانت اجرا را به عنوان یک امر موضوعی به دادگاه محول کرده است. در حقوق ایران قابلیت های موجود در فقه و نیز تمسک قضات به اصول حقوقی و تکنیک های تفسیری می تواند کارگشا باشد که از جمله مهم ترین آنها استناد به نظم عمومی، لاضرر و سوء استفاده از وضعیت اضطرار می باشد لیکن دستاورد تحقیق حکایت از لزوم اقدام صریح قانونگذار دارد.
خلاصه ماشینی:
سابقة اعمال محدوديت بر آزادي قراردادي در فقه و ضرورت اعمال عدالت قراردادي ،٢ نشان از عدم منافات کنترل غيرمنصفانگي با موازين شرعي و اصـول بنيـادين حقـوق ايـران دارد؛ امـا همچنان اين پرسش باقي است که ضمانت اجراي قابل اعمال چيست ؟ براي پاسخ بـه پرسـش هـاي فـوق نخسـت بـه تعريـف غيرمنصـفانگي و مصـاديق شـروط غيرمنصفانه پرداخته سپس راهکار دستورالعمل ٩٣/١٣ را تبيين نمـوده ، بـا بررسـي نحـوة اتخـاذ ضمانت اجرا در دولت هاي عضو، به مطالعة ضـمانت اجـراي غيرمنصـفانگي در حقـوق انگلـيس ، فرانسه ، آلمان و قانون متحدالشکل تجاري امريکا مي پردازيم .
p,١٩٩٩ ,Powers) در باور برخي ديگر حسن نيت حالتي دروني مبني بر نيت شـخص بـوده ، داراي دو جنبة ايجابي به معناي قصد و باور درست و جنبه سلبي به معناي خودداري از حيله و کتمان واقع و پرهيـز از تحصيل امتياز نامعقول از ديگري ولو از طريق تکنيک هاي قانوني است : براي مطالعه بيشتر رک : شـهابي ، مهـدي ، قرارداد به مثابه قانون طبيعي (عقلي )؛ تاملي در مبناي اعتبار مفاد قرارداد در نظام حقوق قراردادهاي ايران و فرانســـه ، مطالعــات حقــوق تطبيقــي ، ١٣٩٤، شــماره ٢، ص ٦١٨؛ Black Henry, Black’s Law .