چکیده:
لزوم پوشش و رعایت حجاب اگر چه مناقشاتی را در میزان و چگونگی آن به همراه داشته، به گونه ای که گاه به دلیل گستردگی این اختلافات، جمع بین نظرات و ارائه نظر واحد را غیرممکن ساخته اما آن چه که به صورت بدیهی مورد قبول قرار گرفته است وجوب پوشش زن در تمام مذاهب اسلامی می باشد که با تاثیر از تعالیم دینی و دستورات خداوند در قرآن به وجود آمده و بر آن تاکید شده است چندان که با وجود تمام اختلافات این امر در تمام جوامع اسلامی به گونه ای مختلف امری موافق با هنجارها و باورهای دینی مقبولیت عامه پیدا کرده است و از این رو، نقض و تخطی از احکام حجاب نه تنها ناپسند بلکه گاه حتی با ضمانت اجراهای قانونی متخلفین از مقررات حجاب را مستوجب تنبیه و مجازات می سازد. با این همه حکم اولیه حجاب منشاء قرآنی داشته و بزرگان دین نیز در ضمن روایات بر آن تاکید نموده و با جستاری اجمالی در منابع فقهی لزوم رعایت پوشش از کلام فقهاء نیز قابل استخراج است.
خلاصه ماشینی:
بلکه علاوه بر آن در این زمینه فرقی بین کنیز یا غلام قائل نشده است به عبارت دیگر حکم استثناء هم به بردگان زن و هم به بردگان مرد تعلق یافته است (طباطبائی، 1477ق: 112/15) البته برخی از فقهای شیعه غلامان را از شمول استثناء خارج دانسته اند (نجفی، 1368: 91/29 و بحرانی، بی تا: 71/23) در روایات نیز آمده که حکم حجاب شامل غلامان و کنیزان نخواهد بود چنان که از «معاویه بن عمار نقل شده است که ایشان همراه حدود سی نفر خدمت امام صادق (ع) رفتند، امام او را نزد خود جای داد و با وی مفصل صحبت نمود، پس از آن، امام خطاب به حاضران فرمود، که پدرم مایل است مجلس خصوصی باشد و با امام به تنهایی صحبت کند.
با این وصف و اگر بپذیریم که التزام به پوشش و حجاب برای تمام زنان یک حکم و قاعده کلی است در این صورت، سوال مطرح این است که حدود پوشش، چیست و شامل کدام یک از اندام بدن زن می گردد؟ در این ارتباط بایستی گفت که دو فلسفه متفاوت از لزوم یا عدم لزوم پوشاندن وجه و کفین وجود دارد؛ بدین توضیح که اگر پوشش وجه و کفین را لازم بدانیم، زن فقط در محیط های خاص و زنانه می تواند کار کند و چنانچه ضرورتی به پوشش صورت و دست ها نباشد به شرط آن که بدون آرایش بوده و هرنوع عمل محرک و از سوی آنان حرام شمرده شود پس بر مردان نیز نظر آنان از روی لذت حرام است، چنان که برخی از صاحبنظران معاصر گفته اند: «در اینکه پوشاندن غیروجه و کفین بر زن واجب است، از لحاظ فقه اسلام هیچ گونه تردیدی ندارد و این قسمت جزو ضروریات و مسلمات است و نه از نظر قرآن و حدیث و نه از نظر فتاوی در این باره اختلاف و تشکیکی وجود ندارد.