چکیده:
راهزنی دریایی در سواحل سومالی، شاخ آفریقا، خلیج عدن و اخیراً خلیج گینه در آفریقای غربی در سالهای اخیر با توجه به گستردگی بحران وارد بر تجارت جهانی و تهدید امنیت و ایمنی دریانوردی، در صدر توجه جامعه بینالمللی و به ویژه شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار گرفته است. در این راستا قطعنامههای شورا، حوزه قواعد مضیّق حقوق بینالملل راجع به راهزنی دریایی را توسعه بخشیدهاند، به طوری که جامعه بینالمللی را به مبارزه تمام عیار (با اِعمال تمام ابزارهای لازم) با دُزدی دریایی و راهزنی مسلحانه علیه کشتی ها در دریا ترغیب می نمایند. البته چنین اقدامات توسل به زوری، وفق قطعنامههای شورا باید بر مبنای رعایت قواعد حقوق بشر و حقوق بینالملل بشردوستانه انجام گیرد تا واجد مشروعیت قلمداد شود. به علاوه، در این قطعنامهها، شورای امنیت از تمام کشورها و سازمانهای بینالمللی درگیر می خواهد که به منظور هماهنگسازی اقدامات خود در مورد تمام جنبههای مبارزه با دُزدان دریایی، هر چه سریعتر یک «سازوکار همکاری بینالمللی» را برای مقابله با دُزدی دریایی سومالی و تقویت ظرفیت قضایی کشورهای منطقه برای محاکمه راهزنان دریایی راهاندازی نمایند. این مقاله بر آن است تا ابتدا ضمن بررسی ملاحظات حقوق بشری و حقوق بشردوستانه به ویژه تضمینات دادرسی منصفانه، منع شکنجه و رفتارهای غیرانسانی و ظالمانه در جریان اعمال صلاحیت بر راهزنان دریایی و سارقان مسلح در سواحل سومالی و خلیج عدن و سپس تدقیق در رویه دیوان اروپایی حقوق بشر و دیوان بینالمللی حقوق دریاها، مشروعیت توسل به زور و معیارهای آن را از منظر حقوق بینالملل مورد نقد و بررسی قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
این مقاله بر آن است تا ابتدا ضمن بررسی ملاحظات حقوق بشری و حقوق بشردوستانه به ویژه تضمینات دادرسی منصفانه ، منع شکنجه و رفتارهای غیرانسانی و ظالمانه در جریان اعمال صلاحیت بر راهزنان دریایی و سارقان مسلح در سواحل سومالی و خلیج عدن و سپس تدقیق در رویۀ دیوان اروپایی حقوق بشر و دیوان بین المللی حقوق دریاها، مشروعیت توسل به زور و معیارهای آن را از منظر حقوق بین الملل مورد نقد و بررسی قرار دهد.
مسائلی از قبیل لزوم رعایت ملاحظات حقوق بشری و حقوق بشردوستانه در جریان اعمال صلاحیت بر راهزنان دریایی سومالی شامل تضمینات دادرسی منصفانه ، منع شــکنجه و رفتار غیرانســانی و توهین آمیز و جبران خسارت ناشی از آنها و به علاوه معیارهای توسل به زور علیه متهمین به راهزنی و مشروعیت آن در حقوق بین الملل ، چندی است که توجه بسیاری از صاحبنظران و متخصصان مقابله با بحران راهزنی دریایی را به خویش معطوف نموده اســت ، در این میان ، مهم ترین چالش پیش روی جامعۀ بین المللی ، فقدان سازوکار متناسب و لزوم وضع قواعد حقوقی نوین در خصوص معیارهای توسل به زور و تضمین رعایت حقوق بین الملل بشــر در قبال راهزنان دریایی سومالی و خلیج عدن است .
htm?articleId (visited on wide Treves, “Piracy, law of the sea, and use of force: Developments off the coast of Somalia”, European journal http://ejil.
of war and international law”, Tulane Maritime Law Journal, Volume 33, 2008, available at: http://www.