چکیده:
همسانهسازی به عنوان یک فنّاوری زیستی ابعاد حقوقی و اخلاقی گوناگونی دارد. برای آشنایی با این ابعاد، ابتدا برخی تعاریف مرتبط با همسانهسازی مطرح میشود. سپس وجوه مختلف استفاده از همسانهسازی در پژوهش، معالجه بیماران و همسانهسازی انسان بررسی میشوند تا مشخص شود که در چه مواردی همسانهسازی مجاز، در چه مواردی با رعایت تمام کنترلهای موجود قابل قبول و بالاخره در چه مواردی ممنوع تلقی شده است. در انتهای مقاله، پیشنهادهایی اجرائی برای قانونگذاری و تدوین اصول اخلاقی درباره همسانهسازی پیشنهاد شده است.
خلاصه ماشینی:
جنین تشکیل شده از اجزاء ژنتیکی غیرمتشابه :٦ این اصطلاح بر طبـق قـانون منـع همسانه سازی انسانها (٢٠٠٢) در کشور استرالیا موارد زیر را دربر میگیرد: (الف ) یک جنین انسانی که در آن یک سلول یا هر جزء تشکیل دهنده یـک سـلول حیوانی وارد شده است ؛ یا (ب ) هر موجود دیگری که بر طبق قوانین و مقررات به عنوان جنین تـشکیل شـده از اجزاء ژنتیکی غیرمتشابه شناخته شود.
برای نمونه پژوهشهای انجام شده بر روی یاختـه هـای بنیـادی مـوش ، میمـون و انسان نشان داده است که از این یاخته ها مـیتـوان بـرای ایجـاد یاختـه هـا و پوسـتهایی استفاده کرد که میتوانند به برطرف کردن صدمه های وارد شده به اعـضای بـدن ، حتـی مغز، یا برطرف کردن بیماری های قلبی کمک کنند.
البته در این زمینه تردیدهایی نیز موجود است : «جدای از مسائلی که در زمینه فراهم آوردن یاخته های تخمک انسان و اعتراضهای اخلاقی در مورد هرگونه معالجه نیازمند از بین بردن جنـین انـسانی موجـود اسـت ، در حال حاضر بسیاری از پژوهشگران با این تردید مواجهند که آیا استفاده از همسانه سازی برای معالجه هرگز به آن درجه از کارایی خواهد رسید که بتوانـد از نظـر تجـاری قابـل 15 استفاده مداوم باشد یا نه ».
١٩ توضـیح این نکته لازم است که در این طرح و نیز در دو قـانونی کـه در سـال ٢٠٠٢ در کـشور استرالیا درباره همسانه سازی و پژوهشهای مستلزم استفاده از جنین انـسانی بـه تـصویب رسیده است به جای مشخص ساختن زمینه های مجاز فعالیت ، قلمروهای ممنوع شده به تفصیل بیان شده اند.
برای هرگونه فعالیت در قلمرو همسانه سازی ، اخذ مجوز بـویژه بـرای پـژوهش درباره جداسازی ، ایجاد و استفاده از یاخته های بنیادی جنینی ضروری است ؛ ٨.