چکیده:
شیوههای علمی و آزمایشگاهی، دستیابی به حقیقت و کاهش اشتباهات قضایی در کشف قتل را تا حد بسیار بالایی تضمین میکند. تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش آزمایشگاه تحقیقات جنایی و تشخیص هویت در کشف علمی قتل از منظر ماموران و ضابطان دادگستری استان آذربایجان شرقی انجام شده است. روش انجام این تحقیق، توصیفی- پیمایشی با جامعه آماری تمام شمار از بین کارکنان پلیس آگاهی و قضات ویژه قتل استان آذربایجان شرقی به تعداد 80 نفر است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است که روایی آن توسط صاحبنظران و پایایی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (813/ 0) تایید شد. اطلاعات حاصل از پرسشنامه به وسیله نرمافزار SPSS20 با استفاده از آزمون خی دو و فریدمن، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. چهار آزمایشگاه بررسی شده در این تحقیق، از نظر پرسششوندگان دارای تاثیر و ارجحیت یکسانی نبودند و به ترتیب آزمایشگاه بیولوژی جنایی با ضریب تاثیر 06/ 3 بالاترین اثر و دیگر آزمایشگاهها شامل فیزیک جنایی با ضریب تاثیر 70/ 2، بررسی اسناد با ضریب تاثیر 68/ 1 و شیمی جنائی پایینترین ضریب تاثیر را به خود اختصاص دادند. به نظر میرسد عدم آگاهی کاربران از قابلیتهای این آزمایشگاهها باعث کاهش میزان کاربری آنها باشد که آموزش مداوم در این خصوص میتواند کمک کند. همچنین، بهروزرسانی تجهیزات مورد نیاز و حفظ عملکرد آنها در حد مطلوب، میتواند کاربری وسایل و تجهیزات قدیمی را در حد نزدیک به مطلوب، ارتقا دهد؛ به طوری که در حل پروندهها بیش از میزان فعلی، موثر باشد.
خلاصه ماشینی:
علاوه بر ادلة زيستي و بيـوژنتيکي ، سـاير فعاليـت هـاي علمـي از جمله آزمايشگاه فيزيک جنايي با توجه به نقشي که در بررسي اجساد ناشـي از حـوادث تيراندازي و آزمايش اسلحه ، گلوله و پوکه دارد، همچنين نقش آزمايشگاه شيمي جنـايي در تشخيص انواع مسموميت ها و سوءمصرف مواد اعتيادآور غيرقـانوني و بـالاخره بخـش بررسي اسناد و مدارک مشکوک و مجعول ، همه و همه دست به دست هـم دادنـد تـا بـا کشف جرائم از طريق روش هاي علمي و آزمايشگاهي ، موجب حصول علـم قاضـي شـوند (ندائي ، ١٣٩٣، ص٢).
جمشيدي (١٣٨٩) نيز در پايان نامة کارشناسي ارشد خود بـا عنوان «نقش آزمايشگاه تحقيقات جنايي تهران بزرگ در کشف جرم »، صرفا بـه بررسـي نقش تشخيص هويت در کشف پرونده هاي قتل تهران بزرگ در محدودة زماني سـال ٨٩ پرداخته است .
بحث و نتيجه گيري مطالعة حاضر با هدف بررسي ميزان نقش آزمايشگاه تحقيقات جنـايي در کشـف علمـي قتل در استان آذربايجان شرقي انجام شد، لذا در جهت پاسخگويي به اين سؤال اصلي بود که نقش آزمايشگاه هاي تحقيقات جنايي در کشف علمي جرم قتل به چه ميـزان اسـت ؟ در رابطه با آزمايشگاه بيولوژي جنايي ، با توجه به آمار بـه دسـت آمـده برابـر نظـر افـراد شرکت کننده در مطالعه ، اختلاف بين فراواني مورد انتظار و فراواني مشاهده شده ، معنادار است و به نظر مي رسد که پاسخ دهندگان موافق تأثير مثبت آزمايشگاه بيولوژي جنايي در حل پرونده هاي قتل هستند.