چکیده:
یکی ازاساسی¬ترین موازین حقوق بشر، حق مردم برای تعیین سرنوشت خودشان است. اهمیت این حق تا بدانجا است که آن را پایه و اساس همگی حقوق بشری می¬دانند. اصل حق تعیین سرنوشت همانگونه که ارزشی مهم و بنیادی دارد، چالش برانگیز، مبهم و نامشخص نیز بوده است. به آسانی نمی¬توان تعریفی ازحق تعیین سرنوشت ارائه داد و تعیـین قلمرو شمول این حق نیز پراز ابهام است. افزون براین، موضوعی که درمورد اصل حـق تعیین سرنوشت اهمیتی اساسی دارد، چگونگی اعمال اصل یادشده است. با توجه به مواردی که بیان شد اعمال اصل حق تعیین سرنوشت نیز پیچیدگی¬های بسیار زیادی داشته است. بیش از ٦٠ سالی که ازپیدایش منشور ملل متحد و به رسمیت شناخته گردیدن اصل حق تعیین سرنوشت در این منشور می¬گذرد مفهوم این اصل دچارتحولاتی گردیده، قلمرو شمول آن توسعه یافته و درباره نحوه اعمال آن نیز برداشت-های تازه¬ای پدیدار شده است. لذا بر اساس مواردی که بیان شد در این پژوهش به بررسی حق تعیین سرنوشت اقتصادی با تکیه بررویه قضایی ایران با روش توصیفی - تحلیلی پرداخته شده است. . حق تعیین سرنوشت ملت¬ها درنهایت چیزی جز حاصل جمع حق تعیین سرنوشت افراد نیست و شاید به همین علت است که در منشور ملل متحد درکنار ضرورت رعایت واحترام به حقوق وآزادی های بنیادین فردی از این اصل نام برده شده است.
خلاصه ماشینی:
. حق تعیین سرنوشت ملتها درنهایت چیزی جز حاصل جمع حق تعیین سرنوشت افراد نیست و شاید به همین علت است که در منشور ملل متحد درکنار ضرورت رعایت واحترام به حقوق وآزادی های بنیادین فردی از این اصل نام برده شده است.
بنابراین اگرچه حق تعیین سرنوشت به رسمیت شناخته شده درحقوق بینالملل، جنبه فردی نیز دارد که نمونه آن ماده ٢٥ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی است ولی حق تعیین سرنوشت را با توجه به مواد ٥٥ و ١ منشورملل متحد و ماده ١ اصغری آقمشهدی، فخرالدین، شیرانی، فرناز، 1391، حق تعیین شرنوشت در اسناد بین المللی وقرآن کریم، فصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی، سال دوم، شماره سوم کریمی، فرهاد، 1395، بررسی نقض حقوق بشر واصل حق تعیین سرنوشت ملت ها توسط عربستان سعودی در یمن، تحقیقات جدید در علوم انسانی، سال دوم، شماره پیاپی چهارم مشترک دومیثاق باید حق جمعی دانست که مردم از آن بهرهمند گردیده و میتوانند آنرا به صورت جمعی اعمال نمایند.
اصل تعیین سرنوشت ملتها یک حق پذیرفته شده قانونی است و مقبولیت و مشروعیت کاربرد زور توس مبارزان رهایی بخش ناشی ازاعمال همین حق است به عنوان مثال درقضیهی فلسطین، مجمع عمومی سازمان ملل متحد طی قطعنامه های 2535، 2672و3236، حقوق سلب ناشدنی مردم فلسطین را به موجب منشور سازمان ملل متحد و اعلامیهی جهانی حقوق بشر یادآوری کرده و مشروعیت مبارزات مردمی را که برای آزادی از سلطه بگانه با تمام روشهای ممکن ازجمله مبارزات مسلحانه تلاش میکنند مورد تأیید قرارداد.