چکیده:
یکی از پدیدههای نوظهوری که حقوق و سلامت زن و در نتیجه حریم انسانیت و امنیت جامعه را خدشهدار نموده، عمل شنیع اسیدپاشی بر بدن و چهرهی زنان و دختران جوان است. خشونت اسیدی به عنوان شکلی نوین از خشونت علیه زنان، بازتاب نابرابری جنسیتی و تبعیض در جامعه به شمار میرود. این عمل، نه تنها خود قربانی، بلکه خانواده او و جامعه را تحت تأثیر قرار میدهد. اسیدپاشی در فقه اسلامی از نظر نوع سلاح ذیل محاربه قرار میگیرد و از لحاظ تکرار عمل، افساد فیالارض محسوب میشود. این عمل در نظام بینالمللی حقوق بشر نوعی تبعیض و خشونت مبتنی بر جنسیت علیه زنان و در نتیجه نقض حقوق بشری بنیادین آنان بوده و بیگمان ممنوع است. بر این اساس، دولتها باید در پیشگیری، تحقیق و مجازات مرتکبین اسیدپاشی، مساعی مقتضی را به کار گیرند. مقالهی فرارو، از رهگذر شیوهای توصیفی-تحلیلی و با بکارگیری سبک تحلیل محتوا، بر آن است تا به تبیین اسیدپاشی از نظر حقوق اسلام و نظام بینالمللی حقوق بشر بپردازد.
خلاصه ماشینی:
این عمل در نظام بین المللی حقوق بشر نوعی تبعیض و خشونت مبتنی بر جنسیت علیه زنان و در نتیجه نقض حقوق بشری بنیادین آنان بوده و بیگمان ممنوع است .
در علل توسل به حملات اسیدی، عوامل مختلفی همچون مؤلفه های فرهنگی، اجتماعی، روانشناختی و زیست شناسانه را بر شمرده اند (٣٢٢ :٢٠٠٤ ,Begum)؛ ولی در یک نگاه کلی میتوان گفت عمل اسیدپاشی به علت نگرش های تبعیض آمیز٤ صورت می پذیرد و از آنجایی که بیشینه 1 Acid Throwing 2 Acid attack 3 Acid Violence 4 Discriminatory attitudes قربانیان اسیدپاشی را زنان تشکیل میدهند، این عمل را میتوان خشونتی مبتنی بر جنسیت 1 دانست که علیه زیبایی زنان ، به مثابه مؤلفه ای نیرومند در پذیرش اجتماعی آنان ، ارتکاب مییابد (٣٩-٣٨ :٢٠٠٦ ,Parrot et al).
از این رو نگارندگان در نوشتار پیش رو ، برآنند تا از طریق روشی توصیفی-تحلیلی و سبک تحلیل محتوا، با مداقه در کتب و منابع اسلامی و اسناد و نوشتگان حقوقی بین المللی مربوطه ، به بررسی عمل اسیدپاشی از منظر حقوق اسلامی در چارچوب مفاهیمی چون محاربه و افساد فیالارض و چشم انداز نظام بین المللی حقوق بشر در قالب اصل منع تبعیض علیه زنان بپردازند.
1 International Human Rights Law 2 Violence (١٢٣٧-١٢٣٢از این رو، برای پی بردن به ماهیت این پدیده در نظام حقوق بشر، باید به تتبع در موازین نظام بین الملل حقوق بشر در رابطه با حمایت از زنان پرداخت .