چکیده:
در دنیای معاصر، بهویژه در شهرنشینی، تغییرات چشمگیری رخ داده که زندگی را کنار همسایگان با آسیبهای متعددی مواجه کرده است. در این پژوهش، با مطالعۀ کتابخانهای و روش توصیفی ـ تحلیلی، سه آسیبِ معاشرت و تعامل سازنده نکردن با همسایگان، ضعف مشارکت همگانی در مدیریت مجتمع و مزاحمتهای همسایگی را در زندگی آپارتمانی بررسی میکنیم و راهکارهای اخلاقی میدهیم. مهمترین راهکارها عبارتاند از افزایش آگاهی همسایگان از جایگاه یکدیگر و حقوق متقابلشان، رعایت اصول اخلاقی در مدیریت مجتمع، درک درست از اجتنابناپذیر بودن برخی اذیتها در زندگی همسایگی، پایبندی همگان به اخلاق همسایگی و بالاخره یاری گرفتن از مراجع قانونی (آخرین راهکار) با تلاش برای احیای دوستی و برادری.
In the contemporary world, especially in urbanized areas, significant changes have taken place that makes bad effects on neighbors’ relationships, in particular for whom live in apartments. In the present study, with the help of a descriptive-analytical method, we will investigate three threats that endanger apartment-living in urbanized areas: the lack of communication and constructive interaction with neighbors, weakness of participation in the management of apartment shared affairs, and neighborly disturbances, for which we will suggest some ethical solutions. The most important solutions include increasing the neighbors' awareness of each other's status and mutual rights, observing ethical principles in managing the shared affairs of the apartment, understanding the inevitability of some disturbances in neighborly life, adhering to neighborly ethics, and finally appealing to jurisdiction (the last resort) by trying to revive friendship and brotherhood.
خلاصه ماشینی:
تفاوت اين مقاله با پژوهش هاي ديگر بـا موضـوع همسـايه داري آپارتمـاني، دسـته بنـدي ملموس و جديد مشکلات همسايگي در آپارتمان و دادن راهکار براساس آموزه هـاي اخلاقـي اسلام است ؛ زيرا هيچ يک از تحقيقات پيشين ، بر دسته بندي مشـکلات همسـايگي در زنـدگي آپارتمان نشيني تمرکز نکرده و راهکارهاي اخلاقي نداده اند؛ براي مثال ، اخلاق همسـايه داري و ـــــــــــــــــــــــــــــــــ ١.
گاهي اين تعاملات اجتماعي به يکي از دشوارترين کارها تبديل مي شود؛ به گونه ايکه فـرد در گذر زمان ، انگيزٔە برقراري ارتبـاط را بـا همنوعـان ازدسـت ميدهـد و بـا آن هـا معاشـرت نميکند؛ ازايـن رو، امـروزه شـاهد آسـيب هايي در شـهرهاي ايـران ، بـه ويژه در مجتمـع هـاي آپارتماني شهرهاي بزرگ هستيم ؛ ماننـد رعايـت نکـردن حـريم هـاي عمـومي و خصوصـي، آسيب هاي اخلاقي، بيگانه انگاري ، عزلت گزيني، بياعتمادي، بيميلي به فعاليت هـاي مـدني و کاهش تعاملات اجتماعي (فـلاح ، ۱۳۸۸: ۳۸–۴۲؛ کلانتـري و ديگـران ، ۱۳۸۶)؛ درحـاليکـه آموزه هاي اسلامي به روابط اجتماعي و تعاملات همسايگي، اهميت فراواني ميدهنـد و بـراي تحکيم رشته هاي برادري و پيوستگي افراد جامعه ، دستورهاي کامل و جامعي دارند (نسـاء/۳۶؛ توبه /۷۱؛ انعام / ۱۰۸؛ فصلت /۳۴؛ طه /۴۴؛ اسراء/۷؛ اعراف /۱۹۹؛ کلينـي، ۱۴۲۹: ۷۵۶/۴؛ کـوفي اهوازي، ۱۴۰۲: ۳۹).
بـا نگـاه اجمـالي بـه متـون اسـلامي دربـارٔە همسايه داري به نظر ميرسد تعامل با همسايگان ، مراتب و مراحلي دارد که مرتبـۀ حـداقلي آن ، عدم آزار نرساندن و پرهيز کردن از مزاحمت براي همسايه است (ورام ، ۱۴۱۰: ۲۵۰/۲؛ نـوري، ۱۴۰۸: ۴۱۹/۸) و در مرحلــۀ متوســط ، رســيدگي، نيکوکــاري و خــدمت رســاني بــه اوســت (نساء/۳۶؛ کليني، ۱۴۲۹: ۲/ ۷۴؛ طوسي، ۱۴۱۱: ۶۰۸؛ مجلسـي، ۱۴۰۳: ۱۷۵/۷۵) و در مرحلـۀ حداکثري، داشتن ارتباط صميمي با همسايگان است کـه اگـر شـرايطش فـراهم باشـد، بـه آن توصيه ميکنند (حر عاملي، ۱۴۰۹: ۸۹۹/۲؛ مجلسي، ۱۴۰۳: ۹۴/۷۹).