چکیده:
تضامن طلبکاران بدینمعناست که هر یک از طلبکاران ـ که ممکن است دو یا چند نفر باشند ـ به طور مستقل بتواند کلّ طلب را از بدهکار مطالبه کند که در این صورت با پرداخت دَین به یکی از طلبکاران، بدهکار بریالذمه میشود. به دلیل متعددالاطرافبودن تعهد، در حقوق ایران، قانون به روشنی از مسئله تضامن طلبکاران به مثابه اعراض تعهد یاد نکرده است و فقط بهطور پراکنده در بعضی از مقررات بدان اشاره کرده است. تضامن طلبکاران، هم مبتنی بر عقد وکالت یا قرارداد خصوصی، هم بر اساس قرارداد با نهادی مستقل سبب تسهیل وصول طلب از بدهکار میشود و نتیجه آن بریالذمهشدن مدیون در مقابل همه طلبکاران است. هر آنچه وصول و استیفا شود نیز به همه طلبکاران متعلق میباشد و هر یک از آنها به میزان حصه و سهم خود مالک طلباند و این حق را دارند به طلبکار قابض طلب، رجوع کنند.
Liability of creditors means that each of creditors- which may be two ormore persons- is independently able to collect the whole loan from the debtor. In this way¡ if the loan is repaid to one of the creditors¡ the debtor will be released of his obligation. Since¡ in the Iranian Law¡ obligation is a multi-faceted phenomenon¡ the legislator has not clearly discussed creditors liability as waiving obligation and only in some rules has mentioned it dispersedly. Whether it is based on conclusion of contract of attorneyship or a private contract or based on an independent contract or institution¡ liability of creditors will facilitate collection of debt as a result of which the debtor will be released of his obligations towards all creditors. What is collected belongs to all creditors and each of them will collect in proportion to his share. And all of them are entitled to refer to the creditor who has collected the debt.
خلاصه ماشینی:
ماده ١١٩٨ قانون مدني فرانسه مقرر کـرده اسـت هنگـامي کـه يکـي از طلبکـاران عليـه بدهکار براي مطالبه طلب خود اقامه دعوي کند، بدهکار حق انتخاب را از دست مي دهـد و بايد دين را به همان طلبکاري بپردازد که عليه او اقامه دعوي کـرده اسـت ؛ بنـابراين بـا اقامه دعوي از سوي يکي از طلبکاران ، طلبکاران ديگر حق اقامه دعوي خـود را از دسـت مي دهند و دادگاه نيز در صدور حکم بايد به اين نکته توجه کند و بدهکار را به پرداخـت طلب به نخستين طلبکاري که اقامه دعوي کرده است ، محکوم کند.
اين مسئله همان ويژگي خاص تضامن ديان است ؛ زيرا چنين تضامني بيشتر بـه نفع مديون است تا به سود ديان ديگر؛ چراکه مديون مـي توانـد کـل ديـن را بـه صـورت يک جا به يکي از ديان بپردازد، بي آنکه مجبور باشد آن را تجزيه کند و سـهم هـر يـک از داين ها را جداگانه بپردازد و در صورت امتناع از قبض کل طلب به مديون ، مي تواند از راه تقديم عيني با رعايت مقررات مخصوص اقـدام کنـد و پـس از قـبض دايـن بـا تماميـت اقدامات حقوقي ذمه مديون نه تنها در قبال داشتن دريافت کننده طلب ، بلکه در مقام کليـه ديان متضامن بري مي شود (سنهوري ، ١٩٥٨، ص٢٢٩).