چکیده:
یکی از مسائلی که ممکن است به اساس خانواده خلل وارد کند، اشتغال زن و شوهر به مشاغلی است که به بنیان و اساس خانواده آسیب میرساند. سوال اصلی، محدوده اشتغال زوجه و اختیار زوج در ایجاد محدودیت برای حفظ اساس خانواده در حقوق ایران است. مقاله با روش کتابخانهای نگاشته شده و با تاکید بر حق اشتغال زوجه به حکم اولیه، در مواردی به شوهر اجازه داده شده است که چنانچه اصل اشتغال زوجه یا نوع آن به اساس خانواده خللی وارد کند، بتواند زوجه را از آن نوع خاص شغل یا اصل اشتغال منع کند. این اختیار را میتوان در راستای اختیارات مرد، بهعنوان عنصر قوامبخش خانواده، تحلیل کرد. از موارد مجاز منع اشتغال زوجه، اموری است که به وظیفه زن در تشیید مبانی خانواده، مساعدت در تربیت فرزندان و انجام وظیفه تمکین خلل وارد کند یا حیثیت و شئون خانوادگی را خدشهدار نماید. نکته درخور تاکید اینکه برای جلوگیری از سوء استفاده احتمالی شوهر از اعمال این حق، تقاضای زوج و اثبات تنافی شغل انتخابی با مصالح خانواده یا حیثیت مرد یا زن و صدور حکم قضایی، لازمه جلوگیری از اشتغال زن به حرفه مغایر با وظایف و شئون خانوادگی است.
خلاصه ماشینی:
درحقیقت ، نویسندگان به دنبال یافتن پاسخی منطبق بـر مبـانی و فلسـفۀ تشـکیل خـانواده در مورد این سؤال هستند که چنانچه اشتغال زوجه به هدف اصلی تشکیل خانواده و مأموریت هـا و تکالیف زن خدشه وارد کند، آیا مرد می تواند وی را از اشتغال به کار، به طور کلی ، و اشـتغال بـه کار خاص ، به طور جزئی ، بازدارد؟ اگر چنین است ، بر چه مبنا و اساسی چنین حقی دارد؟ آیا بـه صرف ادعای مرد مبنی بر بروز اختلال در زندگی زناشویی و انجام نـدادن تکـالیف زناشـویی ، وی می تواند زن را از اشتغال به حرفۀ معین بازدارد؟ آیا ضمانت اجرای قانونی وجود دارد یا مـرد بـا مراجعه به دادگاه و تقاضای صدور رأی لازم الاجرا از محکمۀ قضایی می تواند زوجه را از اشـتغال به حرفۀ معینی بازدارد؟ نویسندگان بـا تبیـین حـق زوجـه بـر اشـتغال و تشـریح دلایـل آن و شمارش برخی از مصادیق مغایر با مصالح خانواده ، با تأکید بر حفظ مصالح خـانواده ، بـه منظـور جلوگیری از سوءاستفادۀ زوج ، شرایط اعمال حق ذکرشده را تشریح خواهند کرد.
با توجه به برخی از محدودیت های شغلی برای زنان ، از جمله محدودیت اشتغال به مشـاغل سنگین در ارتش و سپاه پاسداران ، به استناد مـادۀ ٣٣ قـانون ارتـش جمهـوری اسـلامی ایـران مصوب سال ٦١ و مادۀ ٢٠ قانون استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مصوب سـال ١٣٧٠ نیز در راستای وضعیت خاص زنان تحلیل می شود؛ اگرچه در مشاغل درمانی ، بهداشتی و نظـایر آن مجاز شمرده شده است .