چکیده:
در فرایند توسعه پایدار بررسی ترتیب و اهمیت نیروهای اثرگذار بر محیط زیست بسیار مفید بهنظر میرسد. در این راستا این مقاله با گسترش مدل STIRPAT به بررسی اثرات رشد اقتصادی، رشد جمعیت، سهم بخش صنعت در اقتصاد، کارایی انرژی و پروتکل کیوتو بر انتشار دی اکسید کربن با بکارگیری اطلاعات 54 کشور در قالب دادههای تابلویی با استفاده از نرمافزار 12.1 STATA برای گروه کشورهای منا و OECD پرداخته است. نتایج حاکی از آن است که رشد اقتصادی، رشد جمعیت و سهم بخش صنعت از تولید ملی اثر مثبت و معنیداری بر سطح انتشار دیاکسیدکربن به عنوان شاخص محیطزیستی و بهواسطه آن بر توسعه پایدار داشته است. در مقابل کارایی انرژی و پذیرش پروتکل کیوتو عموما باعث کاهش شدت انتشار آلایندهها شدهاند.
خلاصه ماشینی:
نتایج مطالعات مختلف در این زمینه بیانگر این مطلب است که نرخ رشد انتشار گاز دی اکسیدکربن در ایران بیشتر از نرخ رشد تولید ناخالص داخلی سرانه اسـت (بـاقری، ١٣٨٩)؛ بنـابراین بـا توجـه بـه نقـش غیرقابل انکار استفاده از انرژیهای فسیلی در افزایش گازهای گلخانه ای لازم است شدت و نوع اثرگذاری استفاده از انرژی، همچنین عوامل موثر بر استفاده از انرژی، بر توسـعه پایـدار مورد توجه قرار گیرد.
افزون براین مسئله رشد شتابان جمعیت کشور طی چند دهه گذشته و در مقابل کاهش این رشد در سال های اخیر، باعث شده توجه بسیاری از صاحب نظـران بـه منافع و مضرات احتمالی این تغییر جلب شود در این راستا مطالعه ی حاضر به دنبال بررسی اثرات رشد جمعیت ، رشد اقتصادی، رشد بخش صنعت و تغییر در کارایی انرژیهای مورد استفاده بر انتشار آلودگی به عنوان شاخصی برای توسعه پایدار با استفاده از اطلاعات مربوط به گروه کشورهای منا و OECD در قالب داده های تابلویی است .
بارگویی و همکاران (٢٠١٤) با استفاده از مـدل STIRPAT بـه بررسـی تـاثیر متغیرهـای جمعیت ، تکنولوژی، رشد اقتصاد و پروتکل کیوتو با توجه به گروه بندی کشورها بر اساس درآمد و منطقه جغرافیایی پرداختند که نتایج مطالعات حاکی از اثر منفـی جمعیـت و رشـد اقتصادی بر محیط زیست است .
با توجه به مطالب نظری و مطالعات پیشین ، در این مقاله به منظور بررسی عوامـل مـوثر بر تخریب محیط زیست از مدل مارتینز زارزوسو استفاده شـده اسـت ، بـرای ارزیـابی تـاثیر پذیرش پروتکل کیوتو بر کنترل انتشار دیاکسیدکربن در مـدل ارائـه شـده توسـط مـارتینز زارزوسو یک متغیر دامی (Kyoto Rat) معرفی شده است .