چکیده:
امید به بقا و ادامه نسل برای انسانها فطری است و در حقیقت یک نوع کمال محسوب میشود. امروزه پیشرفت های علمی سبب شده است که بسته شدن نطفه انسان و دیگر حیوانها، از غیرراه شناخته شده(آمیزش) امکان پذیر گردد. تلقیح مصنوعی یعنی لقاح خارج از رحم یا تولید انسان بیرون از رحم، بدون آمیزش مشروع یا نامشروع و همچنین تولید درون رحمی انسان، از طریق کاشتن یا تلقیح، از مسائل نو خاستهای است که به اقتضای پیشرفت زمان و دگرگونیهای علمی مطرح شده است. با توجه به این پیشرفتها، مقاله حاضر به تحقیق درباره گونههای باروری و حکم شرعی آنها از دیدگاه مراجع پرداخته است؛ مشروعیت موضوع فرزنددار شدن با دخالت عامل سومی به صورت اسپرم بیگانه یا تخمک بیگانه یا رحم بیگانه را با عنایت به آیات، روایات، اصول وقواعد فقهی و شرعی مورد بحث و بررسی قرار داده و به جمعبندی موضوع از دیدگاه فقهای اسلام و علم نوین پزشکی پرداخته است.
خلاصه ماشینی:
"الف ) وضعیت فقهی انتقال تخمک با استفاده از تخمک همسر دوم آیا لقاح بین دو عنصر ژنتیکی در رحم زنی که صاحب تخمـک نیسـت ، از نظـر فقهـی منعی دارد؟ برای پاسخ به این پرسش ابتدا باید بررسی کنیم که آیا این عمل مشـمول منـع حاصل از آیات حفظ فرج میگردد یا خیر؟ اگر مفاد آیات ذکر شده وضع حکمی تعبدی باشد در پاسخ میتـوان گفـت لقـاح مـورد بحث ، مشمول منع حاصل از آیات میباشد، زیرا به موجب این آیات ، زنان بـه نحـو تعبـدی ٠ موظف به حفظ فرج خویش از غیر شده اند و فرقی نمیکند که این غیر، تزریق اسپرم باشـد یا تخمک ؛ اما اگر مفاد آیات ذکر شده مبتنی بر ملاکی قابل درک باشد بنابر نظر عـده ای از فقها، ملاک اصلی، حفظ فرج از مرد بیگانه است که تبعاتی از جمله اختلاط نسب و تزلـزل نظام خانواده را به همراه دارد و از آنجا که صاحب اسپرم ، شوهر صـاحب رحـم اسـت پـس نسبت به او بیگانه نیست و از طـرف دیگـر، همسـرقانونی و شـرعی صـاحب تخمـک نیـز میباشد، بنابراین ، اختلاط نسب و تزلزل بنیان خانواده را به همراه ندارد.
(عارف ، ١٤٢١ق ، ج ٢: ٨١٨) دوم ) انتقال به رحم بیگانه برخی از فقهای امامیه به عدم جواز ایـن صـورت فتـوا داده انـد،(تبریزی، ١٤٢٣ق ، ج ٦: ٤٥٩؛ فاضل لنکرانی، ١٣٧٧، ج ١: ٦٠٦) ولی به نظر میرسد این عمل از لحاظ شرعی منعـی نداشته باشد، زیرا: اولا آیات مربوط به حفظ فروج نه تنها این فرض را شامل نمیشوند، بلکه دلالـت آنهـا بر ممنوعیت تلقیح اسپرم مرد بیگانه به رحم زنی که آمیـزش بـا او حـرام اسـت ، نیـز تمـام نیست ."