چکیده:
سالخوردگی جمعیت مسئله ای جدید در مباحث جمعیتی کشور است که پیامدهای آن از موانع عمده در روند توسعه یافتگی محسوب می شود. با اینکه سالخوردگان سهم کمی از جمعیت کشور را به خود اختصاص داده اند، اما فزونی سرعت رشد جمعیت سالخورده در مقایسه با رشد جمعیت کل کشور و پیش بینی افزایش تعداد و سهم سالخوردگان در آینده ای نزدیک، لزوم بررسی ابعاد این پدیده را ضروری می نماید. بر این اساس، هدف این مقاله شناسایی و تحلیل اثرات پدیده سالخوردگی جمعیت بر توسعه روستایی بخش جلگه رخ شهرستان تربت حیدریه می باشد. روش تحقیق مبتنی بر بررسی منابع کتابخانه-ای، بررسی های میدانی و تکمیل پرسشنامه بوده است که در ادامه داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شده اند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که بین دو پارامتر «جمعیت و توسعه» رابطه متقابل و معکوسی وجود دارد. ابتدا به علت عدم توسعه یافتگی روستایی، مهاجرت جوانان و سپس سالخوردگی جمعیت رخ می دهد. در پی آن است که پدیده سالخوردگی هم اثرات و پیامدهای متعدد اقتصادی- اجتماعی مانند عدم سرمایه گذاری در روستا، افزایش نسبت وابستگی، کاهش جمعیت ناشی از کاهش موالید، تقدیرگرایی و بازدارندگی توسعه را در منطقه مورد مطالعه به دنبال داشته است. علاوه بر این، آزمون تی مستقل جهت مقایسه میانگین شاخص ها بین دو گروه روستاهای سالخورده و جوان به کار برده شد که بیانگر تفاوت شاخص های توسعه بین آنها می باشد.
خلاصه ماشینی:
پیشینه پژوهش در ارتباط با موضوع پژوهش ، تحقیقاتی انجام شده است که در اینجا به مواردی از آن ها اشاره میشود: تقدیسی و احمدی شاپورآبادی (١٣٩١)، در بررسی «مهاجرت و سالخوردگی جمعیت روسـتایی ایـران : چالشی فراروی توسعه پایدار روستایی»، مهـاجرت هـای روسـتایی و اثـرات آن بـر سـالخوردگی جمعیـت روستایی و همچنین سالخوردگی شاغلان بخش کشاورزی در ایران را تحلیل کرده و به این نتیجه رسیده اند که مهاجرت از روستا به شهر، از مهم ترین دلایل سالخوردگی جمعیت روستایی در ایـران اسـت .
قـدیری معصـوم ، یوسفی، اکبرپورسراسکانرود و خلیلی (١٣٩١)، بر اساس پژوهش خود که به بررسی عوامـل روسـتاگریزی جوانان و اثرات آن بر مسائل کشاورزی و توسعه روستایی در دهستان دیزمـار پرداختنـد و بـه ایـن نتیجـه رسیدند که جوانان به دلایل مختلف اجتماعی – اقتصادی انگیزه ای قوی برای مهاجرت از روستا دارند کـه این پدیده سبب ناپایداری جمعیتی روستا، عدم تعادل سنی و جنسی جمعیت ، کاهش شاخص هـای توسـعه روستایی و از همه مهم تر سبب سالخورده شدن روستا و کاهش بهره وری خواهد شـد.
جدول ٤- میانگین و انحراف معیار شاخص های اقتصادی در روستاهای با ترکیب سنی جوان و سالخورده / شمارة دوم تحلیل تاثیر روند سالخوردگی جمعیت بر توسعه روستایی...
عـلاوه بـر ایـن ، در راسـتای سـنجش تفاوت میانگین شاخص های روستاهای سالخورده و جوان ، آزمون تی مستقل به کار برده شد و با توجه بـه شمارة دوم تحلیل تاثیر روند سالخوردگی جمعیت بر توسعه روستایی...