چکیده:
درحال حاضر بر فراز محدوده جغرافیایی ایران حدود 100 ماهواره فعالیت و برنامه های قریب به سه هزار شبکه تلویزیونی را پخش می کنند که از میان آنها دستکم 30 شبکه فارسی زبانند و عمدتا مردم ایران، افغانستان، تاجیکستان و دیگر فارسی زبانان ساکن در اقصی نقاط جهان را مخاطب برنامه های خود قرار داده اند. در داخل کشور نیز علاوه بر شبکه های اختصاصی مراکز استان ها، بیش از 20 شبکه تلویزیونی از تهران برنامه پخش می کنند که به رغم فعالیت آنها، میزان تمایل به اخبار و دیگر برنامه های شبکه های ماهواره ای طی سالیان اخیر نه تنها کم نشده، بلکه به طور مداوم افزایش یافته و این درحالی است که بیش از دو دهه از زمان تصویب قانون ممنوعیت به کارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره در سال 1373 گذشته و به رغم بروز مسائل و مشکلاتی در روند اجرای مفاد این قانون، مع الوصف تاکنون اقدام موثری برای بازنگری یا تجدیدنظر در آن به عمل نیامده است. در این مقاله ضمن بررسی علل گرایش روزافزون شهروندان و بالاخص قشر جوان به شبکه های ماهواره ای، با استناد به نتایج یک پژوهش دانشگاهی با عنوان «عوامل موثر جذب کننده نوجوانان و جوانان تهرانی به اخبار تلویزیون فارسی بی.بی.سی» راهکارهایی برای برون رفت از وضعیت کنونی پیشنهاد شده اند.
Nowadays، a large number of satellites operate over the geographic ranges of Iran، and they broadcast about three thousand television channels that at least 30 of them are Persian-speaking. These channels are aimed to be watched mainly by Iranians، Afghans، Tajiks and other Persians all over the world. In Iran، apart from the proprietary channels of provincial capitals، more than twenty television channels are broadcasted from Tehran. Nevertheless، in spite of setting up these channels، not only has not people’s attitude towards satellite channels’ programs lessened in recent years، but it has also increased continuously. Whereas Iran enacted the “Prohibition of Using Receiver Equipment from Satellite Act” in more than two decades ago in 1994، and despite all problems in the process of executing this Act، not an effective action has been taken for reviewing that yet. In this paper، in addition to investigating the causes of the increasing tendency of citizens، especially the youth to satellite channels، by referring to the results of a scientific research “Attractive Factors of BBC Persian Television News for Iranian Youth and Teen”1، some solutions have been suggested.
خلاصه ماشینی:
در اینجا ذکر دو نکته مهم ضرورت دارد به این ترتیب که اولا افزایش تعداد مخاطبان شبکه های ماهواره ای صرفا اختصاص به ایران ندارد و مطابق آمارها، تعداد مخاطبان این شبکه ها در یک دهۀ اخیر در اغلب نقاط جهان چند برابر شده است ، ثانیا صداوسیما نیز طی سال های اخیر اقدامات مثبت متعددی برای جلب نظر عموم مخاطبان و به ویژه جوانان انجام داده است که برخی از آنها مؤثر بوده اند و نباید از نظر دور داشته شوند.
اجرای برنامه های تبلیغی و فرهنگی برای جذب مخاطبان براساس مادة (٤) قانون ممنوعیت به کارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره ، کلیه دستگاه های فرهنگی کشور موظف شده اند که اثرات مخرب برنامه های منحرف کننده ماهواره ای را درجامعه تبیین کنند که طی ٢٠ سال اخیر در همین زمینه تبلیغات و اقدامات فرهنگی گوناگونی از طریق مساجد، صداوسیما، مدارس و نهادهای رسمی صورت گرفته است که بعضا تا حدودی نیز موفق بوده اند، چنانکه اهالی محله ای در شیراز شخصا گیرنده های ماهواره ای را جمع آوری کرده و برای تخریب در اختیار مسئولان قرار داده اند (سایت فرهنگ ، ١٣٩٢/٤/٩).
به رغم اینکه افکارعمومی با توجه به رفتارظالمانه و عملکرد استعماری انگلیس در تاریخ معاصر ایران و جهان ، نگرش منفی و سوءظن به حقی نسبت به اقدامات و فعالیت های لندن دارد و این بدگمانی را برخی از دانشمندان منصف انگلیسی همچون «دیویدبلو» نیز واقع بینانه ، بجا و موجه دانسته اند (برومند، ١٣٨٤: ٧٥) چرا عده قابل توجهی از مردم و بالاخص نوجوانان و جوانان برای اطلاع از اخبار رویدادهای داخلی و خارجی به شبکۀ تلویزیونی فارسی «بی.