چکیده:
با انعقاد هر بیع، آثار و نتایج آن دامنگیر بایع و خریدار می شود. منشا این تعهدات و آثار را بایستی حاکمیت اراده در انعقاد قرارداد دانست. طرفین در ضمن قرارداد ملتزم می شوند که کاری را انجام دهند یا از انجام فعلی خودداری کنند. از تعهد طرفین نسبت به انجام مفاد قرارداد به «مسئولیت قراردادی» تعبیر می شود. شرایط به وجود آمدن مسولیت قراردادی و طرق جبران خسارت ناشی از نقض قرارداد، از جمله مواردی است که کنوانسیون بیع بین المللی1980میلادی به آن ها پرداخته است. شرایط تحقق این مسئولیت در کنوانسیون، تا اندازه زیادی با حقوق ایران مشابهت دارد؛ لکن برخی از راه های جبران خسارت ناشی از نقض قرارداد که در کنوانسیون پیش بینی شده (مانند پرداخت بهره ثمن)، در فقه و به تبع آن، در حقوق ایران پذیرفته نیست. در این مقاله گردآوری اطلاعات با استفاده از روش کتابخانه ای و مراجعه مستقیم به منابع انجام شده و داده های حاصله با شیوه توصیفی ـ تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
١. شرایط تحقق مسئولیت قراردادی مفاد اصل لزوم در قراردادها مقرر میکند که طرفین به مفاد عهد و تعهد خود مبنی بر انجام فعل یا ترک فعل یا تسلیم مبیع یا ثمن یا به طور کلی «به اجرای چیزی که در آن تصریح شده است » (ماده ٢٢٠ قانون مدنی) وفادار باشند.
شرایط ایجاد این مسئولیت در کنوانسیون بیع بین الملل به قرار زیر میباشد: اول : ورود ضرر به متعهدله ماده ٧٤ کنوانسیون مقرر میدارد: «خسارت ناشی از نقض قرارداد به وسیله یکی از طرفین ، عبارت است از مبلغی برابر زیان که طرف دیگر در اثر نقض متحمل شده است ».
هرگاه در اثر مرور زمان ممکن باشد که کالا تلف شود (مثلا کالا از کالاهای فاسد شدنی باشد) و خریدار اقدام به قبض آن نکند، کنوانسیون به فروشنده حق داده است که کالا را بـازفروش کنـد (Schlechtriem ١٩٩٨: ٤٥٨) و خسـارت خود را از این راه جبران کند (ماده ٨١ بند١).
م ) و اگر توافق جدیدی در کار نباشد، باید گفت که اولا با عنایـت بـه این که مورد مطرح شده در اجاره و مزارعه و مساقات سابقه فقهی دارد، لذا نیامدن این مسئله در قانون مدنی در باب بیع و وجود اختلاف نظر جدی بین فقها مشعر بر پذیرش بقای حق فسـخ اسـت و ثانیـا در صـورت شـک در وجـوب پـذیرش درخواست خریدار از فروشنده مبنی بر رفع عیب ، باید اصل را مانند سایر موارد شک در اصل تکلیف ، بر برائـت گـذارد و برای جبران ضرر وارده به خریدار، صرفا به وی حق رد یا ارش داده شود.