چکیده:
مادۀ 98 قانون آیین دادرسی مدنی به خواهان اجازه داده است که تا پایان اولین جلسۀ دادرسی نحوۀ دعوای طرحشدۀ خود را تغییر دهد. حقوقدانان و نویسندگان دادرسی مدنی به مفهوم تغییر نحوۀ دعوی و آیین آن چنانچه باید نپرداختهاند. قانون نیز به تغییر نحوۀ دعوی بهطور مبهم اشاره کرده و نگفته که منظور از تغییر نحوۀ دعوی چیست و آیین آن چگونه است؟ رویۀ قضایی نیز این خلأ را پر نکرده و درخصوص تغییر نحوۀ دعوی تا جایی که نویسنده مطلع است، رویۀ روشنی نداشته است. در این مقاله به تبیین تغییر نحوۀ دعوی و آیین آن با مطالعۀ تطبیقی حقوق فرانسه میپردازیم. به این منظور، نخست مفهوم دعوی را بهطور خلاصه بررسی، و سپس عناصر سازندۀ دعوی را مطالعه مینماییم. پس از آن به مفهوم تغییر نحوۀ دعوی با توجه به عناصر آن و مقایسۀ آن با موارد مشابه میپردازیم و در پایان، آیین تغییر نحوۀ دعوی را مطالعه و سپس نتیجۀ بحث را به صورت خلاصه بیان خواهیم کرد.
خلاصه ماشینی:
٤. ذکر عناصر دعوی در دادخواست به موجب مادة ٥١ قانون آیین دادرسی مدنی در دادخواست باید مشخصات خواهان و خوانده (بند ١ و٢)، خواسته یا حقی که خواهان مدعی آن است (بند ٣) و نیز تعهدات و عواملی که خواهان به موجب آن خود را مستحق مطالعه می داند و دلایل اثباتی آن (بند ٤ و٦) بیان گردد.
تغییر خواسته که مادة ٩٨ به آن اشاره کرده است ، موضوع بحث ما نیست ، اما در خصوص تغییر سبب یا اسباب دعوی قانون آیین دادرسی مدنی نصی ندارد.
به نظر می رسد در همان نوع رسیدگی نیز پس از انعقاد دعوی و حاضر شدن طرفین ، تغییر عناصر دعوی امکان پذیر نبود، اما این قاعده با این کیفیت ره آورد حقوق جدید است ، زیرا دادرسی جدید به صورت مکتوب می باشد و خواهان از آغاز دادرسی باید عناصر دعوی ، خوانده ، خواسته و سبب یا اسباب آن را تعیین نماید (٣.
3. Art 4 l objet du litige est determiné par les prétentions respectives des parties.
art 565: les prétentions ne sont pas nouvelles dés lorsqu,elle tendent aux mêmes fins que celles soumise au premier juge meme si leur fondement juridique est different.