چکیده:
بي توجهي به دانش ها و فن آوري هاي سنتي در جامعه ما و اغلب كشورهاي جهان سوم، و از آن جمله در كشورهاي همسايه، در هنگامي اتفاق مي افتد كه شكست هاي پي درپي برنامه هاي توسعه به سبك غربي، و نابودي محيط زيست در سطح بين المللي سبب شده، دانشمندان متاخرتر و روشن بين و آينده نگر جهان و مجامع بين المللي همچون فائو، يونسكو، كميسيون برانتلند و بانك جهاني هر روز بيشتر متوجه خطاهاي پيشين خود در امر توسعه جهان سوم، و بي توجهي به جنبه هاي فرهنگي و دانش ها و فن آوري ها و مديريت و عقلانيت بومي شده اند؛ و در پي جبران اشتباهات خويش مي باشند. اما اغلب شيوه روشنفكرانِ جوامعِ سنتي، همچون آن مريد اصفهاني كه حاضر نبود حتي با اقرار مراد به بدخطي خويش، به اين واقعيت گردن نهد! همچنان به راه خويش ادامه مي دهند. در اين مقاله سعي شده كه به گوشه اي از دانش ها و فن آوري هاي سنتي ايران پرداخته شود.
خلاصه ماشینی:
"چنـین بـه نظـر میرسد که با کار شادروان صادق هدایت در نیرنگسـتان کـه چـاپ نخسـت آن در ٨١ سال پیش صورت پذیرفته ١ * و برخی دیگر از سرمشق های وی که در زمـان خـود نیـز بسیار نو بودند و پیش از آن با کتاب خلاقه و هنرمندانه و طنزآمیز عقایدالنسـاء٢ ** آقـا جمال خوانساری،٣ گویی ناخواسته ، هم نخستین سـنگ بنـای لازم و هـم خشـت کـج مردم نگاری فرهنگ عامیانۀ ایران گذاشته شد».
اولین درسی که این تعداد ماشین - که اغلب آنها نیز ماشـین هـای آبـی بـوده انـد – میتواند برای ما به ویژه مهندسین و وزارتخانه های مرتبط با روسـتا داشـته باشـد، ایـن است که آیا ما توانسته ایم با وجود این همه پیشرفت در علـم و تکنولـوژی، سـی هـزار توربین کوچک و بزرگ را برای بدست آوردن برقـاب و برقبـاد، بـر روی ایـن نیـروی جاری آب و باد به چرخش در آوریم ؟ تـا لازم نباشـد بـرای یـک روسـتای میـانکوهی دورافتاده و یا روسـتایی در دل کـویر، چنـدین کیلـومتر و گـاه چنـد فرسـنگ از بـرق سراسری شعله برقی به روستا برسانیم و یا بدتر از آن برای حل مسئله و یـا مسـائلی از این دست به پاک کردن صورت آن یعنی ویران سازی ده و ادغام آنها در یکدیگر دسـت 1 بزنیم ."