چکیده:
آسياي مركزي پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي مورد توجه قدر تهاي بزرگ جهاني بخصوص امريكا قرار
ياد م يشد، » هارتلند و يك منطقه ژئواستراتژيك « گرفته است. هر چند از منطقه آسياي مركزي در گذشته با نام
اما اينك با افزوده شدن جنب ههاي ژئواكونوميك، آسياي مركزي ب هيك منطقه حياتي ژئواستراتژيك و ژئواكونوميك
تبديل شده است.
اين منطقه با روسيه، چين، افغانستان و ايران مرز مشترك دارد. تبديل شدن آسياي مركزي ب همنطقه نفوذ براي
هر قدرتي، كنترل كشورهاي همسايه منطقه را ب هارمغان م يآورد که ب هلحاظ امنيتي و نظامي فو قالعاده مهم است.
از سوي ديگر، در غرب اين منطقه، درياي خزر واقع شده است كه از نظر ذخایر نفتي در مقام دوم جهان قرار دارد.
علاوه بر داشتن ذخایر عظيم و منابع طبيعي، اين منطقه در موقعيت مركزي و پل ارتباطي شرق و غرب بخصوص
شرق دور و نزديك واقع شده است.
اين مقاله ب هبررسي منافع ملي امريكا در آسياي مركزي و بحث پيرامون استراتژ يهاي اتخاذ شده خواهد پرداخت.
خلاصه ماشینی:
"با اینکه بین امریکا و منطقه آسیای مرکزی از لحاظ جغرافیایی فاصله زیادی وجود دارد و این دو منطقه از لحاظ شرایط اجتماعی و اقلیمی تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند، اما حداقل دو بار در طول تاریخ ، سرنوشت این دو منطقه بر یکدیگر تأثیر گذاشته است : نخستین بار زمانی بود که در جریان جنگ های داخلی امریکا، جنوبی ها تحت محاصره اقتصادی شدیدی از طرف شمالی ها بودندکه این جریان دستاوردهای مثبت و غیرقابل انتظاری برای تولیدکنندگان پارچه و منسوجات در روسیه داشت ، چرا که روس ها دریافتند که پس از این نمی توانند چندان روی خرید پنبه از کشاورزان امریکایی جهت تأمین نیازهای رو به گسترش کارخانجات خود حساب کنند، بنابراین مقامات روس که از لحاظ اقتصادی در مخمصه گرفتار شده بودند، تصمیم گرفتند که این کمبود را از طریق فشار بر مناطق واقع در مرزهای جنوبی / امپراتوری روسیه جبران کنند.
)٣٧( اما اهم محورهای عمده سیاست خارجی امریکا در منطقه آسیای مرکزی عبارتند از: ١- جلوگیری از بسط نفوذ ایران در منطقه ؛ ٢- ارایه الگوی حکومتی موردنظر غرب به کشورهای منطقه ؛ / ٣- مقابله با اسل م گرایی ؛ ٤- اشاعه نظام اقتصاد بازار آزاد در منطقه ؛ ٥- جلوگیری از گسترش سلح های هسته ای ؛ ٦- کنترل بحران های منطقه ای به ویژه منازعات قومی ـ سرزمینی و مدیریت آنها جهت ثبات لزم منطقه ؛ ٧- دسترسی آسان به منابع هیدروکربنی و به طور کلی بازار موادخام منطقه ؛ ٨- حمایت از حقوق بشر و دموکراسی و حفاظت از محیط زیست جهانی ؛ ٩- جلوگیری از ظهور دوباره توسعه طلبی ایدئولوژیک یا رادیکالی روسیه که می تواند مهیاکننده زمینه بازگشت مجدد جهان به رقابت تسلیحات هسته ای شود؛ )38( ١٠- محدود نمودن چین و توسعه نفوذ اسرائیل در منطقه ."