چکیده:
قواعد حاکم بر دعاوی طاری مطروحه در دیوان بین الملل دادگستری طاری در لغت به معنای آینده ناگاه روی داده وعارض است (مدنی، ١٣٧٩) و در اصطلاح عبارت است از کلیه رویدادهایی که در جریان دادرسی اتفاق بیافتد(کریمی، ١٣٨٥: ٢٠١). رسیدگیهای غیر اصلی اصلی و تبعی یا همان رسیدگی طاری که در بعضی از دعاوی ممکن است پیش آید و شامل مواردی خاصی است ، هم در کنوانسیون و هم در اساسنامه و آئین دادرسی دیوان به رسیدگیهای طاری اشاره شده است . مهم ترین موضوعاتی که در دادرسی طاری با آن مواجه میشویم ، عبارتند از دستور موقت یا اقدامات تامینی، دستور رفع توقیف ، اقدامات مقدماتی، دعوای متقابل ، ورود ثالث و ...اساسنامه دیوان در ماده ٦٢ بند ١ و ٦٣ به بررسی اشکالی از قواعد حاکم بر دعاوی طاری میپردازد و شرایطی را برای آن ذکر میکند. لذا در این مقاله برآنیم که شرایط مربوط را مورد بررسی و کنکاش قرار دهیم .
خلاصه ماشینی:
کشور منتفع از موضوع ميتواند به اين موضوع ايراد کند که دعوا در صلاحيت ديوان نبوده و محاکم ملي بايد رسيدگي نمايد «قضيه نفت ايران و انگليس » قسمت ١٠) ايراد مبتني بر قواعد استاپل قاعده استاپل بدين معناست که : چنانچه کشوري در عمل موضوعي را مورد پذيرش قرار داده باشد و عملکردش در سطح بين الملل بدان نحو باشد که مورد را پذيرفته است ، نميتواند عملکرد مخالف داشته باشد و خلاف آن رفتار نمايد، لذا اگر کشوري در طرح دعوا خوداري کند و يا اغماض نموده ، مجدداً نميتواند همان دعوا را که از آن چشم پوشي نموده را اقامه نمايد و در ديوان طرح کند، و چنانچه دعوي محنونه را طرح نمود، با عنايت به قاعده مارالذکر ميشود به طرح دعواي او ايراد نمود.
و نيز بند ٢ از ماده ٣٦ ميفرمايد: دولت هاي امضاء کننده اساسنامه ميتوانند در هر موقع اعلام دارند که قضاوت اجباري ديوان بين الملل دادگستري را نسبت به تمام اختلافاتي که جنبه قضايي داشته مربوط به موضوعات ذيل ميباشد در مقابل هر دولتي ديگري که اين تعهد را متقابل گردد خود به خود بدون قرارداد خاص قبول مينمايد: الف ) تقسير يک عهدنامه ب ) هر مسأله که موضوع حقوقي بين الملل باشد.