چکیده:
دوره گذار ایران در جریان مدرنیسم بعد از انقلاب مشروطه، با شکل گیری مکتب سقاخانه به عنوان یک جریان هنری منسجم تعریفی دوباره یافت. این مکتب که مقارن با حکومت پهلوی بود منجر به تحولات بسیاری در حوزه هنر شد. حمایت های دولت با سیاست های فرهنگی سبب بسط و گسترش تشکل هایی با اهداف مدرنیستی شد که شکل گیری مکتب سقاخانه را می توان یکی از آن ها عنوان کرد. این مکتب با پروپاگاندای ویژه ای پاسخگوی اهداف و سیاست های دولت وقت شده و در ضمن با گرایش های مدرنیستی سعی در هماهنگ و همسو شدن با جریانات هنری جهان به خصوص غرب داشت تا با اعتبار و اصالت باستانی ایرانی در صحنه بین المللی حضور یابد. این تحولات و دگرگونی ها در سیر شکل گیری این مکتب تا سال های بعد از انقلاب نیز ادامه یافت. در نهایت چهره دوگانه و متناقض نمای این مکتب بازه گسترده ای از سلایق را در بر گرفت که تا به امروز می توان تاثیرات آن را در هنرهای تجسمی مشاهده کرد. از این رو در این مقاله با استفاداه از آراء جامعه شناختی پیربوردیو درحوزه هنر که بر رابطه شرایط اجتماعی و هنر تاکید دارد و مکتب سقاخانه که برگرفته از نیازهای اجتماعی و گرایشات عامه مردم بود را مورد برررسی قرار می دهیم. بدین ترتیب قصد بر آن است تا قضاوت و نقد درست و عادلانه ای از عملکرد هنرمندان این مکتب در جریان تحولات مدرنیستی ایران داشته باشد.
The Saqqakhaneh School of painting was central in the historical artistic transition to Modernism after the Constitutional Revolution in Iran. This school of art emerged under the Pahlavi regime and was extensively supported by Iranian nation-state. The modernizing state used this school of art as a unique form of propaganda to represent Iranian cultural heritage in its desire for modernization and its aesthetic orientation towards the West in the global stage.
The Saqqakhaneh School continued to influence postrevolutionary visual arts exposing a plurality of artistic tastes as well as an ambivalent and contradictory artistic practice. Using Pierre Bourdieu’s sociological approach to the study of art، this article offers a critical and impartial assessment of this school by locating it within the Iranian artistic field of power while valuing the social character of the artists in the production، circulation and
consumption of this school of art.