چکیده:
در یکی دو قرن اخیر مسئلهی حضور زنان در اجتماعی در جوامع معاصر برجستگی و نمود خاصی یافته است. تغییر در نگرش به زنان بدون تردید مقدمهای هرگونه تغییر در رابطه با وضعیت زنان در جوامع مختلف است. از این منظر، گذار به وضعیت برابری جنسیتی مستلزم تغییر در نگرشها نسبت به نابرابری جنسیتی و لوازم و عناصر آن دانسته میشود. مطالعهی حاضر در راستای شناسایی وضعیت نگرش به زنان در ایران با توجه خاص به تغییرات ناشی از آن مبتنی بر شاخصهای توسعهی انسانی سازمانیافته است. دادههای مورد استفاده برای آزمون فرضیهی اصلی تحقیق از مجموعه دادههای پیمایش جهانی ارزشها WVS، موج پیمایش سالهای 2005 تا 2008 اخذ شده است. این پیمایش در ایران در سال 2007 با 2667 نمونهی آماری انجام شده است. با توجه به وضعیت دادهها، تحلیل نوشتار حاضر مبتنی بر 21 استان از مجموع استانهای ایران بوده است و با در نظر گرفتن استانهای خراسان جنوبی و شمالی که دادههای آنها در استان خراسان رضوی ادغام شدهاند. تحلیلهای پژوهش حاضر بر حسب 19 استان باقیمانده صورت پذیرفته است. یافتهها حاکی از ارتباط معنیدار میان وضعیت شاخص توسعهی انسانی (HDI) و زیرمجموعههای آن یعنی درآمد سرانه، امید به زندگی و سطح آموزش با نگرش به زنان در ابعاد مختلف است؛ همچنین نتایج رگرسیونی نشان میدهند که شاخص توسعهی انسانی به تنهایی بیش از 4/35 درصد از واریانس نگرش مثبت به زنان در استانهای ایران را تبیین میکند.
خلاصه ماشینی:
یافتهها حاکی از ارتباط معنیدار میان وضعیت شاخص توسعهی انسانی (HDI) و زیرمجموعههای آن یعنی درآمد سرانه، امید به زندگی و سطح آموزش با نگرش به زنان در ابعاد مختلف است؛ همچنین نتایج رگرسیونی نشان میدهند که شاخص توسعهی انسانی به تنهایی بیش از 4/35 درصد از واریانس نگرش مثبت به زنان در استانهای ایران را تبیین میکند.
این دگرگونیهای تکنولوژیکی و سازمانی، بهطور بنیادی خصوصیت قدرت را در موافقت با روند عمومی توسعهی انسانی تغییر داده است: قدرت فیزیکی و اجباری در حال نزول بوده و بهطور فزایندهای عقلانی و ارتباطی میگردد (هندرسون 4 ، 2007) پیامدهای این تغییرات برای برابری جنسیتی در زندگی اقتصادی و سیاسی، اخیرا آشکار شده است و این امر منعکسکنندهی این حقیقت است که خصوصیات فرهنگی ریشهدار مانند نقشهای جنسیتی، بهتدریج در حال تغییر هستند.
هرگز قبلا در تاریخ تمدن، زنان به اندازهی Lange Inglehart& Welzel Bracher Henderson Nouric جوامع معاصر فراصنعتی در انتخاب آموزش، اشتغال، همسر و سبکهای زندگی از آزادی و برابری برخوردار نبودهاند؛ این تغییر تازه است.
Seligson Poe and Tate فرضیه پژوهش - سنجهها یا شاخصهای توسعهی انسانی بر وضعیت برابری جنسیتی استانهای ایران اثر معنادار دارند.
تا آنجا که به نتایج این پژوهش مربوط است، سطح توسعهی انسانی تا حدود 35 درصد رشد برابری جنسیتی را در سطح استانهای ایران تبیین میکند.
The Civic Culture: Political Attitudes and Democracy in Five Nations (Princeton: Princeton University Press).