چکیده:
:هدف از این تحقیق، ارزشیابی نقش و میزان تأثیرگذاری مربیان خارجی بر
موفقیت تیمهای فوتبال ملی و باشگاهی کشور بود.از این رو، از سه روش پرسشنامه
محققساخته، مصاحبه، بررسی منابع و مآخذ و مجلات ورزشی به منظور جمعآوری اطلاعات
استفاده شد.پایایی و روایی پرسشنامه، به ترتیب با دو روش، آزمون آلفای کرونباخ(ضریب
80/0)و نظرخواهی از افراد متخصص و کارشناس مورد تأیید قرار گرفت.312 نفر از مربیان،
بازیکنان، مدیران و سایر افرادی که به نحوی با مربیان خارجی در ارتباط بودند، در
تحقیق شرکت کردند.عملکرد 27 مربی خارجی، شامل:هشت مربی تیم ملی بزرگسالان، چهار
مربی تیم ملی امید، چهار مربی تیم ملی جوانان، یک مربی تیم ملی نوجوانان و 17 مربی
تیمهای باشگاهی کشور، در سالهای 1345 تا 1382 ارزشیابی شد.از روشهای آمار توصیفی و
از آزمونهای مجذور کای، یو-من-ویتنی و کروسکال الیس به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات
بهرهبرداری شد.نتایج تحقیق نشان دادند:برخی از مربیان خارجی در کسب مقامهای رسمی
مسابقات، ارائه ایدههای نوین فوتبال در زمان خود و استعدادیابی، عملکرد قابل قبولی
داشتهاند.با این حال، در مورد بعضی از این مربیان نیز آثار و دستاوردهای مشخصی به
دست نیامد.عملکرد مربیان خارجی کشورهای یوگسلاوی، انگلیس، آلمان و کرواسی بهتر از
سایرین بود.بین عملکرد مربیان خارجی و تیمهای ملی و باشگاهی تفاوت معناداری وجود
نداشت.عملکرد مربیان خارجی در دوره قبل از انقلاب به طور معنادار
بهتراز دوره پس از انقلاب بود(05/0 P ).بین تواناییهای فنی،
مدیریتی-رهبری و مهارتهای روانشناختی- ارتباطی مربیان خارجی، تفاوت معناداری
مشاهده شد(05/0 P و بین بهترین عملکرد از جنبههای فنی و ضعیفترین عملکرد از
جنبههای روانشناختی ارتباطی به دست آمد.به طور کلی عملکرد بسیاری از مربیان خارجی
قابل قبول است، اما آثار حضور و دستاوردهای به جایمانده در مورد بعضی از آنها
مطلوب نبوده است بر اتخاذ تدابیر غیراصولی، برنامهریزیهای مقطعی و تصمیمگیریهای
شتابزده در خصوص استفاده از مربیان خارجی برای فوتبال ایران دلالت دارد.
خلاصه ماشینی:
"بحث و نتیجهگیری نتایج به دست آمده از پرسشنامه در مورد عملکرد مربیان خارجی، نشاندهنده آن هستند که برانکو، سوچ و اوفارل از بین مربیان تیم ملی بزرگسالان ایران با کسب میانگین بالاتر نسبت به دیگران، موفقیت بسیار خوبی داشتهاند.
در سطح تیم ملی امید، هر چند عبدویچ در مدت کوتاه فعالیت خود، فرصت هدایت تیم ایران را در مسابقات رسمی پیدا نکرد، اما کسب یک مقام قهرمانی و یک نایب قهرمانی در مسابقات بینالمللی دوستانه، همچنین توجه خاص به استعدادیابی و پرورش آنها، عملکرد قابل قبولی داشته است که با نتایج به دست آمده از پرسشنامه(جدول 1)همخوانی دارد.
از مجموع این گفتهها و مستندات، میتوان چنین برداشت کرد، که آگاهی مربیان خارجی از فوتبال ایران، شناخت ویژگیهای رفتاری و شخصیتی بازیکنان ایرانی، آشنایی کامل آنها با فرهنگ این مرز و بوم و توانایی حضور مربیان خارجی در ایران نشان میدهد، هر گاه مربیان خارجی برای دوره زمانی نسبتا طولانی در بخشها و تیمهای گوناگون فوتبال کشور حضور داشتهاند(مانند اوفارل، رایکوف، راجرز، و برانکو) فرصت کسب تجربه و آشنایی بیشتر را با فرهنگ ایرانی پیدا کرده و توانستهاند ارتباط مؤثر و خوبی با بازیکنان، مدیران، فدراسیون و...
علاوه بر نتایج گفته شده، میتوان چنین اظهار کرد(خبیری، 1381)که از مجموع مسابقات رسمی و غیررسمی تیم ملی ایران، عملکرد مربیان داخلی (46/2)از نظر برد به باخت نسبت به مربیان خارجی (216/1)بهتر بوده است(3).
شاید دلیل این مغایرت، نتایج مجموع بازیهای تیم ملی ایران در مسابقات بازیهای آسیایی 2002 پوسان است که در تحقیق خبیری لحاظ نشده است به علاوه، همان طور که قبلا اشاره شد، در این تحقیق به بررسی عملکرد آن دسته از مربیان خارجی پرداخته شده است که از سال 1345 به بعد، برای یک دوره یا فصل کامل رقابتی، هدایت یکی از تیمهای ملی یا داخلی را بر عهده داشتهاند."