چکیده:
این مقاله با رویکرد تحلیلی و بررسی اسنادی، در پی تحلیل جامعه شناختی معنا، مفهوم، نقش، جایگاه و کاربرد نمادها در زندگی است و بر این باور است که زندگی اجتماعی بشر بدون نماد و نشانه، امکان تداوم ندارد. به طورکلی، عرصه ای از زندگی بشر را نمی توان سراغ گرفت که نمادین و رمزآلود نباشد؛ چرا که انسان موجودی اجتماعی است و لازمة زیست اجتماعی، تعامل، تبادل فکر و اندیشه، و رابطه با همنوعان است که به نوبه خود، نیازمند بهره گیری از نمادها است. ابزارهای این تعامل، زبان، خط، کتابت، ایما، اشاره، رمز، نشانه، و نماد می باشد که همچون فضای پیرامون،زندگی بشر را احاطه کرده و بر او سلطه می راند، به گونه ای که بدون فهم معنای این نمادها، تعامل و برقراری ارتباط با دنیای پیرامون امکان پذیر نخواهد بود. کارکرد نمادها در زندگی بشر، بیشتر مشارکتی، انسجام بخشی و بیانگر پایبندی و تعلق افراد یک جامعه به یک ملت و فرهنگ خاص است. دو کارکرد مهم نمادها در عرصه معماری و زیستگاه اجتماعی او، «بیان معنا» و «ایجاد حس هویت» می باشد. هر نماد و نشانه ای در این عرصه، تجلی حس تعلق و احساس وابستگی به فرهنگ و جامعه ای خاص است. این نشانه ها به دلیل آنکه در زندگی روزمره تکرار می شوند، حس خاصی از معنا و هویت را تقویت می کنند.
Using an analytical and documentary approach، this paper seeks to conduct a sociological study of the meaning، concept، role، status and use of symbols in life believes that man's social life cannot continue without symbols. Man is a social creature، and interaction، exchange of thoughts and ideas، and establishing relations with fellow human beings، are pre requisites for social life and they require the use of symbols. Therefore، generally speaking، all aspects of human life are symbolic. The instruments of this interaction are language، script، writing، gesturing، pointing، encryption، sign and symbol، which encompass like man's surroundings، and dominate his life so that the interaction and communication with the world around him will not be possible without understanding the meaning of these symbols. The main function of symbols in human life is to foster cooperation and solidarity. They also serve as an indication of individuals' strong attachment to a particular nation and culture. The two important functions which symbols have in the field of architecture and man's social environment are "the expression of meaning" and "creating a sense of identity". Each symbol and sign relating to this field is a manifestation of a sense of relation with and dependence on the culture of a particular society. As these signs are frequent in our daily life، they heighten a certain sense of meaning and identity.
خلاصه ماشینی:
ir مریم حسن پور/ کارشناس ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی و مدرس دانشگاه سیستان و بلوچستان دریافت: 12/2/1394 ـ پذیرش: 10/8/1394 چکیده کلیدواژه ها: مقدمه نماد و نشانه و به طورکلی نشانه شناسی، علمی است که به بررسی انواع نشانه ها، و قواعد حاکم بر آنها و چگونگی ارتباط و معنا را در پدیده ها و نظام های نشانه ای گوناگون مطالعه می کند.
با توجه به اینکه تکامل شخصیت و رشد و توسعه فرهنگی هر فرد و جامعه، ارتباط مستقیم با محیط فرهنگی پیرامون آن دارد، و نیز برای شناخت و مطالعه احوال و روحیات مردم یک کشور ابزاری سودمندتر از فرهنگ وجود ندارد؛ زیرا قوام یک جامعه به فرهنگ آن جامعه است و مهم ترین عناصر یک فرهنگ، زبان، سمبل، نماد و نشانه آن می باشد؛ همان عناصری که مهم ترین ابزار ارتباطی افراد یک جامعه محسوب می شود.
از این رو، نمادشناسی و نشانه شناسی، یکی از راه های شناخت تشابهات فرهنگی است؛ زیرا در بسیاری از فرهنگ ها، معانی نهفته در نمادها مشترک می باشد و نمادها در هر جامعه و فرهنگی، نقطه اتصال ادب و زبان مکتوب و شفاهی آن جامعه است.
این مقاله، با رویکرد نظری و تحلیلی، به بررسی جامعه شناختی نقش و کارکرد نمادها و نشانه ها در عرصه های گوناگون زندگی انسان از جمله روابط اجتماعی، شیوه و سبک زندگی، در معماری و شهرسازی و...