چکیده:
<p dir="RTL">در مورد وضعیت حقوقی اطفال متولد از تلقیح مصنوعی مباحث فراوانی قابل طرح و بررسی است. این در حالی است که تنها قانونی که در این مورد وضع گردیده، قانون «نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور» است که در پنج ماده تنظیم گردیده و بسیاری پرسش‌ها در این زمینه را بی‌پاسخ گذارده است. یکی از مباحث حقوقی مطرح در مورد چنین اطفالی، بحث تابعیت آن‌هاست. در این مورد حکم خاصی از سوی قانونگذار وضع نگردیده و تابعیت این اطفال را به موجب قواعد عمومی تابعیت، باید تعیین نمود. با اعمال قواعد عمومی تابعیت، در مواردی ممکن است تابعیت طفل با زوجین اهداگیرنده متفاوت باشد. این تفاوت، جامعه، طفل و زوجین اهداگیرنده را با مشکلاتی روبه‌رو خواهد کرد. در نهایت پیشنهاد می‌گردد با توجه به آزادی دولت‌ها در تعیین اتباع خود، قانونگذار ایران به چنین اطفالی تابعیت ایران را اعطا نماید.</p>
خلاصه ماشینی:
"٢ـ١ـ٣ـ رحم اجاره ای در فرضی که جنین حاصل از تلقیح مصنوعی سلول های جنسی زن و شوهر، در رحم مادر جانشین قرار می گیرد تا طفل را حمل و پس از تولد به والدین او تحویل نماید، در مورد تابعیت طفل ، حالات مختلفی متصور است : الف ـ پدر جنین تبعه ایران باشد: در این حالت مطابق بند ٢ ماده ٩٧٦ قانون مدنی ، تابعیت ایران به طفل اعطا خواهد شد.
٥. راهکارهای پیشنهادی با توجه به آنچه بیان شد، به نظر ضروری می رسد رابطه میان زوجین اهدا گیرنده با طفل پوشیده بماند و از هر مسأله ای که موجب آشکارشدن این رابطه می شود، احتراز گردد؛ لذا با توجه به تابعیت ایرانی زوجین نابارور هدیه گیرنده (بند و ماده ٢ قانون نحوه اهدای جنین ) لازم است که طفل اهدا شده به آنان ، تابعیت ایران را داشته باشد که تحقق این امر به دو شیوه امکان پذیر است : الف ـ با توجه به این که دولت ها در تعیین اتباع خود اصولا آزادند و می توانند با وضع قانون اتباع خود را تعیین نمایند، پیشنهاد می گردد قانونگذار ایران در جهت رفع معضل موجود، اقدام به وضع قانون نموده و تابعیت دولت ایران را به چنین اطفالی اعطا نماید.
ب ـ تا پیش از اقدام قانونگذار در اعطای تابعیت به این گونه اطفال ، دولت می تواند به موجب آیین نامه ، اهدای جنین را منحصر به زوجینی نماید که حداقل زوج (پدر جنین اهدایی ) دارای تابعیت ایران باشد؛ چراکه در این صورت طفل به موجب سیستم خون نسبی مورد پذیرش قانون مدنی (بند ٢ ماده ٩٧٦) حتی اگر در خارج از خاک دولت ایران متولد گردد، از اتباع دولت ایران محسوب می گردد."