چکیده:
جوامع بالنده و تعالی گرا، در تلاش اند تا با نهادینه سازی ارزش های مشترک اخلاقی در عرصه ی ملی، منطقه ای و فراملی، رشد، کارامدی، انعطاف پذیری و افزایش توان رویارویی با چالش های محیطی و پیش گیری و تاثیرگذاری بر ناهنجاری های اجتماعی را به حداکثر برسانند.
در رویکرد دینی به زندگی اجتماعی، مبانی و اصولی برای ارزش های مشترک اخلاقی در جهت روان سازی روابط اجتماعی، اعم از عرصه ی ملی و فراملی در نظر گرفته شده است که بر سه محور زیر قرار دارند.
1) تکریم انسان؛
2) حق محوری؛
3 ) عدالت ورزی درحقوق.
فرضیه ی ما در این نوشتار این است که بر مبنای عمل به این سه اصل است که جوامع می توانند به اصولی مشترک در تعامل درونی و بیرونی خود دست یابند و در نتیجه هزینه های ناهنجاری های اجتماعی را به حداقل برسانند، در حقیقت این ها ارزش های اخلاقی مطلق و مشترکی هستند که همواره ثابت و پایدار هستند.
این پژوهش در دو بخش به اثبات این فرضیه خواهد پرداخت.
خلاصه ماشینی:
"بخش اول: اصول و مبانی محاسن و مکارم اخلاق اصول و مبانی محاسن اخلاق، اصولی است که رعایت آنها به تقویت اخلاق اجتماعی و بسط همبستگی اجتماعی یک جامعه در سطح «محلی، ملی و جهانی» کمک خواهد کرد، اشاعه و فراگیری این اصول در ابعاد نوع دوستی و پذیرش عمومی از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا پایبندی به این اصول و مبانی، سبب پیروی از قوانین و مقررات اجتماعی، احساس مسؤولیت نسبت به همنوعان و ترجیح منافع جمعی بر منافع فردی در همهی صحنههای تلاش و فعالیتهای گوناگون میگردد، و ملکهی نفسانی و صفت پایدار شهروند را تشکیل میدهد.
بدین جهت است که برخی از اندیشمندان اروپایی معتقدند که حتی اخلاق انسانگرا و اومانیسم محور، که فقط انسان را میبیند ولو این که مظهری از محبت و شفقتی اصیل نسبت به همهی ابنای بشر باشد، با این حال، چون به حریم دیگر موجودات و مخلوقات غیر بشری تجاوز میکند، نمیتواند مورد توجه قرار گیرد؛ بلکه باید در برابر آن اخلاقی را که برگرفته از جهانبینی معنا محور، که حریم همهی موجودات را محترم میشمارد قرار داد (ر.
آموزههای اسلامی برای روانسازی هر چه بهتر و بیشتر بهرهگیری از اخلاق در عرصهی ملی و فراملی و کارامد نمودن آن در زندگی فردی و اجتماعی، سه مؤلفه را به عنوان اصول مشترک که بر پایه و مبنای فطرت انسانها شکل گرفته بر سه محور تکریم انسان، حق محوری و عدالتورزی در حقوق، طرح نموده، و کارامدترین بستر را نیز برای هر چه بهتر و بیشتر بالندگی و بهرهوری آن را، چه در زندگی فردی و چه در زندگی اجتماعی و چه در عرصهی ملی و فراملی دین میداند، زیرا دین با پالایش روح و جان انسان زمینه را برای پذیرا شدن از این سه اصل به خوبی فراهم میسازد."