خلاصه ماشینی:
"هرلحنی حالی را به خاطر میآورد و آن حال است که سبب نشاط و هیجان یا انزجار میشود و هرصوتی حالت و وضعی خاص را بیان میکند»4 با استفاده از دیوان شاعران بزرگ پارسی از قبیل فردوسی،منوچهری،نظامی،رودکی،فرخی و غیره نامهای زیر در ارتباط با نوروز قابل بررسی و مطرح شدن میباشند: (به تصویر صفحه مراجعه شود) چو در پرده کشیدی ساز نوروز به نوروزی نشستی دولت آن روز (نظامی) چو برگفتی سرود نوبهاری عرق گشتی گل از بس شرمساری (نظامی) دستانهای چنگش سبزه بهار باشد نوروز کیقبادی و آزادوار باشد (نظامی) مطربان ساعتبهساعت بر نوای زیر و بم گاه سروستان زنند امروز و گاهی اشکنه گاه زیر قیصران و گاه تخت اردشیر گاه نوروز بزرگ و گه نوای اشکنه (منوچهری) نوروز بزرگم بزن ای مطرب امروز زیرا که بود نوبت نوروز به نوروز(منوچهری) در پردهء نوروز بدین وزن غزل گفت وزنی که همه مطلع فتح و ظفر آمد(سوزنی سمرقندی) اکنون کته مرغ پردهء نوروز میزند ای ماه پردهساز خروش رباب کو(خواجوی کرمانی) البته در متون قدیمی ادبی،تاریخی و موسیقی فارسی نیز از نغمات نوروزی نام برده شده و ما میتوانیم در جای خود بدانها استناد کنیم ولی بقول شادروان روح الله خالقی این نامها از لحاظ موسیقی کمکی بما نمیکند: «یکی از نواقصی که مدتها موسیقی ما داشته این است که برای حفظ و ضبط نغمات خط مخصوصی در کار نبوده با آنکه آثار شاعران و ادیبان ما و باقیمانده نغمههای زیبا و آهنگهای موسیقی ما حافظی نداشته و فقط سینهبهسینه از استاد به شاگرد تلقین شده و حافظه فراموشکار ما نیز اغلب آنها را از یاد برده است."