چکیده:
در عقد بیع، اعم از داخلی یا بینالمللی، فروشنده باید کالای مطابق با قرارداد را به مشتری تسلیم کند. چنانچه بایع از تعهد تسلیم کالای مطابق، تخلف ورزد، برای مشتری ضمانتاجراهایی وجود دارد. یکی از این ضمانتها که در کنوانسیون بیع بینالمللی کالا در اختیار مشتری قرار میگیرد، درخواست تسلیم کالای جانشین است. بند 2 ماده 46 کنوانسیون در راستای احترام به قرارداد و تضمین بقای آن، برای مشتری زیاندیده این حق را قائل است تا درخواست اجرای تعهد را در قالب اخذ کالای جانشین از بایع بخواهد . در حقوق ایران با استقرا در مواد قانون مدنی و قانون حمایت از حقوق مصرفکنندگان (مصوب 1388)، نهاد تسلیم کالای جانشین به مفهومی که در کنوانسیون آمده وجود ندارد و حسب نوع مبیع (کلی فیالذمه یا عین معین) متفاوت است. بررسی نهاد تسلیم کالای جانشین در کنوانسیون بیع بینالمللی کالا (1980 وین) و حقوق ایران محور مطالعه این نوشتار است. گرچه ایران تاکنون به کنوانسیون مزبور ملحق نشده است، مقایسه آن دو مفید است و در صورت الحاق ایران به کنوانسیون، میتواند راهگشا باشد.
In sale of goods, the seller is obliged to deliver the conforming goods to the buyer. If the vendor infracts from the obligation of delivery of conforming goods, there are some remedies for buyer. One of these remedies in CISG is the request of delivery of substitute goods. Article 46 (paragraph. 2) of Convention in line of respect to contract (Sanctity of Contract) and assurance of its survival, gives the injured party the right to request of implementation of the obligation in form of delivery of substitute goods. In Iranian law, by analysis of Civil Code and Customer Rights Protection Code, there is no delivery of substitute goods in concept that has come to CISG and is different according to goods type (Unascertained Goods or Specific Goods). In this paper, the delivery of substitute goods in CISG and Iranian law is surveyed. Since Iran has not yet acceded to this Convention, a comparative study between CISG and Iranian law is essential.
خلاصه ماشینی:
1. تسلیم کالای جانشین در کنوانسیون 1980 وین بند 2 ماده 46 کنوانسیون، این حق را برای مشتری قائل شده است که درصورتیکه کالای تسلیمشده به وی مطابق با اوصاف قراردادی نباشد، از بایع درخواست تعویض کالا را کند.
حال سؤال این است که با توجه به بند 1 ماده 51 که مقرر میدارد: «در صورتیکه بایع تنها قسمتی از کالا را تسلیم کند یا تنها قسمتی از کالای تسلیمشده مطابق قرارداد باشد، مواد 46 تا 50 نسبت به بخشی که تسلیم نشده یا منطبق با قرارداد نیست، اعمال خواهد شد»، آیا مشتری میتواند تسلیم کالای جانشین را از بایع خواستار شود (بند 2 ماده 46) یا باید الزام بایع را به ایفای تعهد ناقص بخواهد (بند 1 ماده 46)؟ در پاسخ باید گفت، بند 1 ماده 46 نسبت به مبیع تسلیمنشده اعمال میشود.
در هر حال، اگر مشتری ظرف دو سال از تاریخ تسلیم کالا، اخطار عدم مطابقت جهت بایع ارسال نکند، حق او در استناد به عدم انطباق ساقط میشود مگر اینکه این مهلت با دوره تضمین کالا که در قرارداد تعیین شده است، مغایر باشد (بند 2 ماده 39).
اگر بایع، کالایی غیر از آنچه در قرارداد معین شده، تسلیم کند، تسلیم کالا از نوع دیگر صورت گرفته و بایع به تعهد خود عمل نکرده است و ازاینرو مشتری میتواند الزام وی به اجرای تعهد را بخواهد و در صورت عدم امکان، حق فسخ دارد.
Guide to Practical Applications of the United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods, Kluwer Law and Taxation Publishers, 1nd Edition.
Commentary on the UN Convention on the International Sale of Goods (CISG), New York: Oxford, 2nd edition.