چکیده:
کرمان، پهناورترین استان کشور با تمدنی بسیار کهن، منبع عظیم ملودی ها، نغمه ها، سازها و آداب و سنت هاست. موسیقی کرمان، متنوع و منحصر به فرد است و یکی از پیچیده ترین حوزه های موسیقی بومی ایران به شمار می رود. از ده ساز شاخص در موسیقی نواحی، حداقل شش ساز آن متعلق به استان کرمان است. این موسیقی سرشار از مضامین حماسی، اعتقادی، اجتماعی و توصیفی است و احساسات و ارزش های اخلاقی - انسانی را تبلیغ می کند. لالایی ها، ترانه ها، سوگ آواها، موسیقی صوفیانه مذهبی و زورخانه ای از انواع موسیقی های نواحی استان کرمان است.
خلاصه ماشینی:
با توجه به گوناگوني مقامها، ترانه ها و سازهاي مختلف استان مي توان به اين نتيجه کلي رسيد که موسيقي استان کرمان نيز به لحاظ کيفيت و کميت منحصربه فرد خود، جايگاه ويژهاي در کشور دارد که تا به حال به دلايل بسياري از قبيل وسعت بسيار زياد استان، آب و هواي سخت و متغير، صعب العبور بودن راههاي اتصالي و کمبود پژوهشگر بومي متخصص ، به اندازه واقعي خود به آن توجه نشده است که جا دارد پژوهشگران توجه ويژهاي به اين منبع سرشار و ارزشمند داشته باشند.
موسيقي زورخانه اي پيش از تعريف اجمالي هر يک از اين انواع موسيقي ، بايد به اين نکته توجه کنيم که پيوند عميق و گره خورده موسيقي عشايري استان کرمان با موسيقي بومي و حتي در بعضي موارد موسيقي کولي ها، تفکيک بين آنها را تا حد زيادي غيرممکن کرده است ؛ به طوري که نمي توان تفاوت چنداني در اجراي مقامها و ترانه هاي رايج آنها حس کرد.
به اين ترتيب که آن را با طناب روي ) رجوع شود به تصویرصفحه ) شتري به نام شتر سرآهنگ (راه بلد) مي بسته اند و ساربان در هنگام بروز طوفان شن ، از آن به عنوان ساز راهنما استفاده مي کرده است ، به صورتي که براي ايمني از شن هاي بيابان روي خود را با پارچه اي مي بسته و فقط با ضربه زدن به پوست جوغ، شتران را به دنبال شتر سرآهنگ مي کشانده است .
در قسمت هايي از استان که رطوبت هوا زياد است و سازهايي مانند دهل ، نقاره و تمبک محلي به علت طبيعي بودن پوست آنها آسيب پذيرترند، از اين ساز استفاده مي شود.