چکیده:
عوامل موثر بر قدرت تصمیم گیری زنان در خانواده های شهر سپیدان اکبر زارع شاه آبادی *١، رقیه ماندنی 2 چکیده قدرت متغیر اجتماعی مهمی است که در بررسی هر ساختار اجتماعی ، نهاد، گروه ، و حتی روابط مرسوم بین افـراد مورد توجه قرار می گیرد و خانواده نیز از این قاعده مستثنا نیست . هدف اصلی مقالة حاضر، بررسی میـزان قـدرت تصمیم گیری زنان در خانواده های شهر سپیدان و عوامل موثر بر آن است . این تحقیق کمی و از نوع پیمایشی است که در سال ١٣٩٠ در شهر سپیدان انجام گرفته است . جامعة آماری مورد نظر در این تحقیق ، بنابر ضرورت موضوع و مسئله ، شامل زنان متاهل شهر سپیدان بوده است و با استفاده از فرمول کـوکران ١٨٨ نفـر از آن هـا بـه شـیوة نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. یافته های پژوهش نشان می دهد که قدرت تصمیم گیری زنـان در خانواده های شهر سپیدان تحت تاثیر درآمد زن ، تحصیلات زن ، تحصیلات همسر، اشتغال زن ، محل تولد، نحـوة انتخاب همسر، قدرت مادر در خانوادة خاستگاه ، و نگرش هـای کلیشـه ای بـه جنسـیت اسـت . همچنـین از میـان متغیرهای مورد مطالعه ، متغیرهایی از قبیل سن ، تفاوت سنی زوجین ، مـدت زمـان ازدواج ، نـوع ازدواج ، و موانـع قانونی و حقوقی با قدرت تصمیم گیری زنان در خانواده رابطة معناداری ندارند. در تحلیل رگرسیون چندمتغیره نیز، متغیرهای درآمد، قدرت مادر در خانوادة خاستگاه ، و نگرش های کلیشه ای در کل ١٣/٤ درصد از واریـانس قـدرت تصمیم گیری زنان در خانواده را در جامعة آماری تبیین می کنند.
خلاصه ماشینی:
یافته های پژوهش نشان می دهد که قدرت تصمیم گیری زنـان در خانواده های شهر سپیدان تحت تأثیر درآمد زن ، تحصیلات زن ، تحصیلات همسر، اشتغال زن ، محل تولد، نحـوة انتخاب همسر، قدرت مادر در خانوادة خاستگاه ، و نگرش هـای کلیشـه ای بـه جنسـیت اسـت .
براسـاس یافتـه هـای ایـن پژوهش ، ساخت قدرت در خانواده نیز تحت تأثیر این عوامل دگرگون می شود و با بالارفتن میزان سواد زن و اشتغال او در خارج از خانه ، سهم او در تصمیم گیری های مهم افزایش می یابد.
ذوالفقارپور و همکاران (١٣٨٣) در تحقیقی با عنوان رابطة بین ساختار قدرت در خانواده بـا رضایت مندی زناشویی زنان در شهر تهران به این نتیجـه رسـیدند کـه بـین سـاختار قـدرت در خانواده و رضایتمندی زناشویی زنان و تحصیلات شوهر آن ها ارتباط وجود دارد و فرضـیة دیگـر مبنی بر تفاوت ساختار قدرت بین خانواده هایی که زن و شوهر هر دو شاغل اند و خـانواده هـایی که در آن زن خانه دار است نیز تأیید شد.
گروسی (١٣٨٤) در پژوهشی در کرمان به این نتیجه رسید که در خـانواده هـایی کـه زنـان تحصیل کرده ، شاغل ، و با درآمد مستقل وجود دارند، تقسیم کار به صورتی عادلانه تـر بـین زن و شوهر ایجاد شده و دسترسی زنـان بـه منـابع قـدرت ، وضـعیت آنـان را در تصـمیم گیـری هـای خانوادگی بهبود بخشیده است .