چکیده:
فعالیت های سیاسی زن مسلمان بر حسب عرف ها و شیوه های رایج صدر اسلام با شکل و شیوه های فعالیت های سیاسی بانوان در جامعه امروزی تفاوت دارد. آنچه به عنوان عنصرهای بارز فعالیت های سیاسی زنان صدر اسلام در تاریخ مشاهده می شود، حضور بانوان در صحنه های جهاد، هجرت ایشان در جهت حفظ دین، بیعت با رسول گرامی (ص)، دفاع از ولایت و اعتراض به حاکمان وقت بوده و این حضور فعال مورد تائید رسول خدا (ص) و ائمه اطهار (ع) واقع شده و این تائید اصل جواز حضور زن در صحنه های سیاسی و اجتماعی جامعه اسلامی را اثبات کرده ولی شکل و قالب فعالیت های بانوان در جامعه امروز به تناسب شکل و نهاد جامعه و راه های اظهارنظر سیاسی و شرایط جامعه با فعالیت های سیاسی زنان صدر اسلام و اعصار پیشین متفاوت است. در عصر حاضر به ویژه در نهضت بیداری اسلامی مشارکت سیاسی زنان مسلمان را در زمینه های مختلف می توان تحلیل کرد همچون مشارکت آنان در فرایند استمرار و پیروزی نهضت بیداری، مشارکت آنان در همه پرسی، انتخابات، مشارکت در صحنه های مبارزه علیه حکام جور، شرکت در تجمعات سیاسی، حضور در فعالیت های اجرائی و نهادهای تصمیم گیرنده سیاسی و مشارکت سیاسی برای زنان تنها یک حق اجتماعی است یا در بعضی موارد یک تکلیف شرعی است؟ آیات و روایات و سیره معصومین (ع) در این خصوص چه می فرمایند؟
By examining the political activities of people، and conduct of the Islamic society in the early Islam، we realize that because of the special customs and conditions of that time، the political activities of Muslim women were different from those of the women of modern society in terms of method and form. Some of the elements of the political activities of women in early Islam are the presence of women in Jihad، their Hijra (migration) to safeguard Islam، allegiance to Prophet Mohammad (S)، support for Villaya (guardianship) and their protest against the rulers. Prophet Mohammad (S) and the Imams (S) approved of the presence of women in the political arena and this shows that Islam supports the participation of women in political and social activities; however، because of the changes in the social and political conditions and the social institutions، the form and method of social and political activities of women was different at that time. At the present time، the political participation of women، especially in the Islamic awakening can be analyzed from different aspects: their role in the continuation and fulfillment of the Islamic awakening، participation in elections، protest against despotic rulers، participation in political gatherings and social and political decision-makings and the like. The present article aims to answer the following questions: Is the political participation of women only a social right or a legal and religious duty as well? What is the viewpoint of Quran and Imams (S) about it?
خلاصه ماشینی:
com مقدمه از ویژگیهای اجتماعی نظام حقوقی اسلام این است که به انسان آزادی توأم با مسئولیت داده است ، یعنی از یک سو خداوند انسان را در برابـر هـدایتش کـه توسط انبیا ابلاغ شده آزاد گذاشته است که بپذیرد یا نه «وقل الحق مـن ربکـم فمن شاء فلیؤمنو من و من شاء فلیکفر»١ و بگو دین همـان اسـت کـه ازسـوی پروردگار شما آمد، پس هر کس میخواهد ایمان آورد و هر کس میخواهد کافر شود؛ از سوی دیگر به انسان گوشزد میشود که گرچه در انتخاب مسیر زنـدگی آزاد است ، ولی باید توجه داشته باشد که هر نوع رفتار اختیاری که از او سر بزند در سرنوشت زندگی دنیوی و اخروی او تأثیر دارد و باید در برابر رفتار اختیـاری خود پاسخگو باشد.
بر اساس این تعریف از نظـام سیاسـی کـه بسیار فراتر از نهادهای رسمی دولت است ، مشارکت سیاسی را میتوان به مثابـه مجموعه ای از فعالیت ها و اعمال تعریف کرد که شهروندان خصوصـی بـه وسـیله آن اعمال در جستجوی نفوذ یا حمایت از حکومت و سیاست خاصی هستند.
از قسم نخست میتوان به فعالیت های سیاسی حضـرت زهـرا(س ) در احقـاق حقوق پایمال شده همسر بزرگوارش علی(ع ) اشاره نمود که چگونه بعد از ارتحال پیامبر اکرم (ص ) با امام علی(ع ) شب ها به خانه مهاجر و انصار رفتـه ، آنـان را بـر حقایقی که خود شاهد آن بوده اند، ( در مورد تعیین حضرت علی(ع ) بـه عنـوان 29 امام و خلیفه ) گواه میگرفتند و از آنان برای یاری حـق کمـک مـیطلبیدنـد.