Abstract:
هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی روش در نقد فیلم براساس مبانی دینی است. این پژوهش با در نظر داشتن مبانی فلسفه دینی (فلسفه محض و فلسفه هنر) بهدنبال پاسخ به این پرسش است که روشهای انتقادی در فیلم چه امکاناتی در اختیار افراد قرار میدهند و احیانا چه محدودیتهایی دارند؟
روش: پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی انجام شده و در این پژوهش مطالعه بر روی متون مکتوب و فیلم (بهمثابه متن تصویری) صورت میگیرد که از زمره پژوهش اسنادی است.
یافتهها: بررسی توصیفی تحلیلی در این باره نشان میدهد که تلفیق دو روش نئوفرمالیسم و ساختارگرایی، با ملحوظ داشتن مبانی اسلامی امکانات مناسبی را در سه حوزه تحلیل، تفسیر و ارزشگذاری فیلم فراهم میکند. اشکالها و کاستیهای نشانهشناسی ساختارگرا در تحلیل متن یک فیلم را میتوان با امکانی که نئوفرمالیسم در تحلیل تفصیلی و دقیق زیباییشناسانه در اختیار میگذارد برطرف کرد و محدودیتهای نئوفرمالیسم در ساحت معنایی فیلم را با امکانی که ساختارگرایی از طریق مفاهیم دلالت تصریحی و ضمنی و محور همنشینی و جانشینی فراهم میکند، جبران کرد.
نتیجهگیری: بهنظر میرسد برای استفاده از امکانات هر دو روش نئوفرمالیسم و ساختارگرایی بهتر است به تکمیل و اصلاحاتی در مباحثی چون کوچکترین واحد ساختاری فیلم، معنای ضمنی نشانهها، عناصر فرامتنی ازجمله نیت مولف در کشف معنا و نیز معیارهای ارزیابی فیلم پرداخت.
Purpose: The purpose of this research is to examine the method of film criticism based on religious foundations. This research, taking into account the principles of religious philosophy (pure philosophy and art philosophy), seeks to answer the question of what critical methods in film provide individuals and what limitations they may have. Methodology: This research is conducted using descriptive-analytical method and studying written texts and films (as visual text) as documentary research. Findings: Descriptive-analytical study shows that combining two approaches of neo-formalism and structuralism, with the presence of Islamic foundations, provides suitable opportunities in three areas of analysis, interpretation, and evaluation of films. Limitations and deficiencies of structural semiotics in analyzing a film's text can be compensated by the possibilities that neo-formalism provides in detailed and precise aesthetic analysis, and the limitations of neo-formalism in the film's semantic domain can be compensated by the possibilities that structuralism provides through explicit and implicit concepts, co-presence and substitution. Conclusion: It seems that to use the capabilities of both neo-formalism and structuralism, it is better to complete and modify some topics such as the smallest structural unit of a film, implicit meanings of signs, sub textual elements including authorial intention in discovering meaning, and criteria for evaluating films.
Machine summary:
نتیجهگیری: بهنظر میرسد برای استفاده از امکاناتِ هر دو روش نئوفرمالیسم و ساختارگرایی بهتر است به تکمیل و اصلاحاتی در مباحثی چون کوچکترین واحد ساختاری فیلم، معنای ضمنی نشانهها، عناصر فرامتنی ازجمله نیت مؤلف در کشف معنا و نیز معیارهای ارزیابی فیلم پرداخت.
اگر حیطه نقد را گسترده دانسته و آن را شامل تحلیل برای رسیدن به داستان و قصه فیلم، تفسیر جهت نائلشدن به سطوح معنایی و محتوایی داستان و نیز ارزشگذاری برای دستیابی به امتیازها و نقاط ضعف فیلم بدانیم، در این صورت در برخورد با روشهای انتقادی فیلم با چشم باز عمل خواهیم کرد و امکانات و محدودیتهای هر روش را خواهیم شناخت.
نئوفرمالیستها برای تحلیل کارکرد عناصر سبکی در یک نما یا چند نما (بهصورت الگومند) به درکنارهم قرارگرفتن تکنیکها در صحنههای مختلف و در کلیت فیلم توجه نشان میدهند؛ آنچه که در اصطلاح نشانهشناسی بهعنوان محور همنشینی مطرح شده است.
3. در نقد نئوفرمالیستی، در تحلیل کارکرد معنایی تکنیکها در فیلم یا به تعبیر دیگر در بحث از دلالت تکنیکها بر معنا، به تمایز دو سطح معنای تصریحی و ضمنی توجه نشده است.
رمزگان فیلم ازآنجاکه در این نوشته در روش موردنظر برای نقد، معنای فیلم و سطوح معنایی آن اهمیت دارد، نشانهشناسی ساختارگرا و مفاهیم آن بهکار میآید؛ زیرا همانطورکه گذشت نشانهشناسی ساختارگرا بر معنا تمرکز دارد.
Findings: Descriptive-analytical study shows that combining two approaches of neo-formalism and structuralism, with the presence of Islamic foundations, provides suitable opportunities in three areas of analysis, interpretation, and evaluation of films.